Neoklasycyzm w Muzyce XX Wieku
Neoklasycyzm to kierunek w muzyce XX wieku, zaliczany do modernizmu, który nawiązuje do tradycji muzyki przedromantycznej. Dominował w muzyce europejskiej w latach dwudziestych i trzydziestych, wpływając także na wielu amerykańskich kompozytorów.
Podstawowe Założenia
- Sztuka jako autonomiczny fenomen estetyczny, bez programu.
- Unikanie emocjonalnego oddziaływania i patosu, w opozycji do romantyzmu i ekspresjonizmu.
- Wartość dzieła oparta na doskonałości rzemiosła kompozytorskiego.
- Przejrzysta i zwarta forma, często nawiązująca do barokowej fugi i klasycznej formy sonatowej.
- Utwory charakteryzują się czytelnymi i różnorodnymi odniesieniami do wcześniejszych stylów muzycznych.
- Orkiestracja powściągliwa kolorystycznie, z tonalnością „lekko przybrudzoną” dysonansami.
Igor Strawiński i Wartości Neoklasycyzmu
Strawiński, będący jednym z głównych przedstawicieli neoklasycyzmu, podkreślał znaczenie mistrzostwa i doskonałości w sztuce. Zwracał uwagę na potrzebę powrotu do tradycyjnego pojmowania piękna, łącząc je z nowoczesnymi środkami. Dzieła miały być przyjemne dla słuchacza i ukazywać porządek oraz pomysłowość kompozytora, zamiast wzbudzać silne emocje.
Geneza i Przedstawiciele
Za początek neoklasycyzmu uznaje się powstanie opery Pulcinella Strawińskiego w 1919 roku, a za koniec premierę Żywot rozpustnika w 1951 roku. Do czołowych kompozytorów tego nurtu należą:
- Igor Strawiński
- Béla Bartók
- Paul Hindemith
- Dmitrij Szostakowicz
- Siergiej Prokofjew
- Albert Roussel
- Aleksander Tansman
- Grażyna Bacewicz
- Michał Spisak
- Witold Lutosławski
W literaturze anglosaskiej termin neoclassical odnosi się również do stylów rocka progresywnego i dark wave, które jednak nie mają wiele wspólnego z neoklasycyzmem w tradycyjnym rozumieniu.
