Nemrut Dağı – Wprowadzenie
Nemrut Dağı to jeden z najwyższych szczytów w południowo-wschodniej Turcji, wznoszący się na wysokość 2134 m n.p.m. Położony w pasmie Antytauru, jest istotnym stanowiskiem archeologicznym związanym z późnym okresem hellenistycznym. Nazwa pochodzi od legendy o Nimrodzie z Mezopotamii, datowanej na III tysiąclecie p.n.e.
Hierotezjon i jego elementy
Na Nemrut Dağı znajduje się hierotezjon, kompleks świątynno-sepulkralny zbudowany przez króla Antiocha I Theosa w ok. 62 r. p.n.e. W skład kompleksu wchodzi:
- Tumulus o wysokości 50 metrów, zbudowany z drobnych odłamków skalnych.
- Trzy tarasy ozdobione monumentalnymi rzeźbami (8 m wysokości) przedstawiającymi Antiocha oraz jego synkretyczny panteon bogów.
- Fryz przedstawiający rzeczywistych i mitycznych przodków króla.
Każdy z tarasów miał swoją Drogę Procesyjną, a obiekt był otoczony posągami lwów i orłów.
Odkrycie i badania
Kompleks został odkryty w 1881 roku przez niemieckiego inżyniera Karla Sestera. W XIX wieku przeprowadzono badania, które wykazały, że większość posągów była nienaruszona. Obecnie głowy posągów są zwalone, co najprawdopodobniej jest skutkiem trzęsienia ziemi.
W latach pięćdziesiątych XX wieku, pod kierownictwem amerykańskiej archeolog Theresy Goell, podjęto systematyczne badania. Pomimo prób, takich jak użycie dynamitu, nie odkryto komory grobowej, a badania przerwały po śmierci Goell w 1984 roku.
Znaczenie i ochrona
Nemrut Dağı jest unikatowym obiektem na skalę światową, co potwierdza jego wpis na listę UNESCO jako Światowe Dziedzictwo Ludzkości. Choć istnieją inne podobne obiekty, jak hierotezjon w Arsemeii, to rozmiar i bogactwo detali czynią Nemrut wyjątkowym miejscem.
