Nawietrzność w Żeglarstwie
Nawietrzność to zjawisko, które występuje na jednostkach pływających napędzanych żaglami. Polega na dążeniu statku do skręcania w kierunku, z którego wieje wiatr, mimo neutralnego ustawienia steru. Jest to efektem braku równowagi żaglowej, który może być stałą cechą jachtu lub wynikiem celowych działań załogi.
Przyczyny Nawietrzności
Równowaga kursowa jachtu zależy od położenia środka ożaglowania (SOż) oraz środka bocznego oporu (SBO). Nawietrzność występuje, gdy SOż znajduje się bardziej w kierunku rufy w porównaniu do SBO, co generuje moment ostrzenia jachtu. Na powstawanie nawietrzności wpływają zarówno rodzaj ożaglowania, jak i kształt kadłuba. Niewielka nawietrzność może zwiększać bezpieczeństwo żeglugi, stabilizując kurs jednostki, natomiast nadmierna nawietrzność utrudnia manewrowanie i zwiększa opór hydrodynamiczny.
Sposoby Wywoływania Nawietrzności
Sternik oraz załoga mogą celowo wywoływać nawietrzność, wpływając na położenie SOż i SBO. Oto kilka metod:
- Przesunięcie SOż w kierunku rufy:
- Wyluzowanie żagli przednich i wybranie żagli tylnych.
- Zrzucenie żagli przednich.
- Przesunięcie SBO w kierunku dziobu:
- Przegłębienie dziobu przez przesunięcie balastu.
- Podniesienie płetwy sterowej.
Projektanci jachtów dążą do zrównoważenia jednostki poprzez odpowiednie ożaglowanie oraz kształt kadłuba. Jednak zmiany, takie jak modyfikacja ożaglowania czy kadłuba, mogą prowadzić do wystąpienia nawietrzności lub zawietrzności.
Zjawiska Pokrewne
Przeciwnym zjawiskiem do nawietrzności jest zawietrzność. W transporcie lądowym podobnymi zjawiskami są nadsterowność i podsterowność.
Bibliografia
- Kategoria: Teoria żeglowania
