Narratologia
Narratologia to dziedzina nauki zajmująca się badaniem fabuł w różnych formach narracyjnych, takich jak literatura, film czy komiksy. Termin ten został wprowadzony przez Tzvetana Todorova w 1969 roku.
Metody badań
Badania narratologiczne koncentrują się na strukturze formalnej tekstów, co oznacza analizę elementów fabularnych oraz relacji między nimi, takich jak chronologia wydarzeń. Kluczowe jest rozróżnienie warstwy narracyjnej od struktury formalnej, ponieważ to struktura generuje konkretne znaczenia fabularne. Narratologia nie zajmuje się stylem czy językiem narracji, lecz skupia się na fabule i opowiadaniu.
Prekursorzy narratologii
Wśród najważniejszych prekursorów narratologii wymienia się:
- Władimir Propp – autor „Morfologii bajki”, który opracował zestaw 31 elementów (morfemów) budujących rosyjskie bajki magiczne. Zidentyfikował również znaczenie porządku wydarzeń i funkcji postaci w fabule.
- Olga Freudenberg – prowadziła analizy fabuł tekstów antycznych, opierając się na podobnych założeniach co Propp.
- Claude Lévi-Strauss – analizował mity, przyczyniając się do rozwoju narratologii.
- Arystoteles – jego typologie fabuł również mają narratologiczny charakter, oddzielając warstwę zdarzeniową od językowej.
Nowoczesna narratologia
Nowoczesna narratologia dąży do formalizacji wyników badań oraz szczegółowego opisu analizowanych tekstów. Wśród znanych narratologów znajdują się:
- Claude Bremond
- Roland Barthes
- Gérard Genette
- Algirdas Julien Greimas
- Tzvetan Todorov
- Umberto Eco
Narratologia jest uważana za poddziedzinę semiotyki, a jej rozwój znacząco wpłynął na współczesne badania literackie.
Bibliografia
- Arystoteles, Poetyka
- Władimir Propp, Morfologia bajki
- Tzvetan Todorov, Poetyka
- Claude Lévi-Strauss, Antropologia strukturalna
