Napęd optyczny (Optical Disc Drive, ODD)
Napęd optyczny to urządzenie, które wykorzystuje wiązkę lasera do odczytu lub zapisu danych na nośnikach optycznych. Do najpopularniejszych typów napędów optycznych należą:
- CD-ROM – odczytuje płyty CD w różnych formatach.
- Nagrywarka CD – odczytuje i zapisuje płyty CD.
- DVD-ROM – odczytuje płyty CD oraz DVD.
- Combo CD/DVD – hybryda nagrywarki CD i DVD-ROM.
- Nagrywarka DVD – odczytuje i zapisuje płyty CD oraz DVD.
- Combo Blu-ray – hybryda nagrywarki DVD, odczytująca płyty Blu-ray.
- Nagrywarka Blu-ray – odczytuje i zapisuje płyty CD, DVD oraz Blu-ray.
Podstawowym formatem nośnika są płyty o średnicy 12 cm, z możliwością użycia mniejszych nośników (8 cm) lub kart kredytowych. Prędkości transferu dla napędów optycznych są podawane w wielokrotnościach podstawowej prędkości 1x, która wynosi:
- CD – 150 kB/s
- DVD – 1350 kB/s
- Blu-ray – 4500 kB/s
Dla przykładu, maksymalny transfer CD-ROM-u o prędkości 8x wynosi 1,2 MB/s. Czas odczytu (lub zapisu) pełnego nośnika zależy od prędkości, na przykład dla mnożnika 4x wynosi to około 22 minut.
Oprócz popularnych napędów, istnieją również mniej znane napędy magnetooptyczne. Napęd optyczny może być zainstalowany wewnętrznie w komputerze, podłączony przez interfejsy ATA, SATA lub SCSI. Może także funkcjonować jako zewnętrzne urządzenie, podłączane przez USB, FireWire, SCSI, eSATA lub sieć LAN.
Historia napędów optycznych
- 1982 – Opracowanie formatu CD-DA przez Philips i Sony.
- 1984 – Pierwsze czytniki CD-ROM (x1, 150 kB/s).
- 1985 – Opracowanie standardu CD-ROM.
- 1985 – Wprowadzenie normy ISO-9660.
- 1987 – Wprowadzenie CD-I oraz CD-ROM XA.
- 1990 – Opracowanie CD-R (płyty zapisywalne).
Napędy optyczne odgrywają istotną rolę w przechowywaniu i odczycie danych, stanowiąc ważny element w historii technologii informacyjnej.
