Naos – Kluczowe Pomieszczenie Świątyni
Naos, znany również jako cella, to najważniejsze pomieszczenie w starożytnych świątyniach Grecji i Rzymu, gdzie umieszczano posąg bóstwa. Była to zamknięta przestrzeń sanktuarium, zazwyczaj prostokątna, z przedsionkiem zwanym pronaos. W większych świątyniach naos dzielono na trzy części, a z tyłu znajdował się opistodomos oraz adyton.
Naos w Architekturze Bizantyńskiej
W architekturze bizantyńskiej naos odnosił się do centralnej części kościoła, gdzie odbywały się ceremonie liturgiczne.
Naos w Starożytnym Egipcie
W Egipcie naos pełnił funkcję relikwiarza lub pomniejszonej kaplicy z posążkiem bóstwa, umieszczanego w głębi sanktuarium. Tylko kapłan miał do niego dostęp, a posąg był wystawiany podczas porannej pielęgnacji lub procesji.
Materiał i Forma Naosu
- Początkowo wykonywane z drewna, naosy zaczęły pojawiać się w okresie Średniego Państwa.
- W Epoce Późnej dominowały naosy kamienne, często z granitu.
- Często spotykane jako wolnostojące kapliczki o wysokości 1-1,5 m, poświęcone zarówno większym, jak i pomniejszym bóstwom.
W okresie Ptolemejskim naosy były wykonywane z piaskowca, co czyniło je bardziej dostępnymi.
Hieroglify i Symbolika
Naos był również przedstawiany w systemie hieroglifów, w formach starszej i uproszczonej. Jego nazwa wywodzi się od „per-ur”, co oznacza „wielki dom”. W sztuce staroegipskiej można spotkać postacie niosące naos, określane jako naoforos. Naos był symbolem faraona, a otwieraniu jego drzwi towarzyszyła formuła „Otwierają się bramy niebios”.
Kategorie
- Części budynku
- Architektura sakralna
- Świątynie starożytne
