Nadolbrzymy – Kluczowe Informacje
Nadolbrzymy to rodzaj gwiazd o znacznej masie i rozmiarze, osiągających od 10 do 50 mas Słońca oraz promień do ponad 1500 razy większy niż Słońca. Ich czas życia jest stosunkowo krótki, wynosząc od 10 do 50 milionów lat.
Gdzie można je znaleźć?
Nadolbrzymy występują głównie w młodych strukturach, takich jak:
- gromady otwarte
- ramiona galaktyk spiralnych
- galaktyki nieregularne
Nie są obserwowane w jądrach spiralnych galaktyk ani w galaktykach eliptycznych.
Typy nadolbrzymów
Nadolbrzymy znajdują się w górnej części diagramu Hertzsprunga-Russella. W zależności od etapu ewolucyjnego, mogą mieć różne typy widmowe, od:
- typ O lub B (np. błękitna Rigel)
- typ M (np. czerwona Betelgeza, najbliższy Ziemi kandydat na supernową)
Wielu naukowców uważa, że gwiazdy te przechodzą przez stadium czerwonego nadolbrzyma przed eksplozją supernowej, po której mogą stać się gwiazdami neutronowymi lub czarnymi dziurami. Przykładem błękitnego nadolbrzyma, który był protoplastą supernowej SN 1987A, jest gwiazda znajdująca się na ścieżce 5 diagramu ewolucji gwiazd.
Nadolbrzymy w kontekście Wszechświata
W młodym Wszechświecie istniała znaczna liczba nadolbrzymów, które tworzyły tzw. III populację gwiazd.
