Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze, znane również jako hipertonia, to schorzenie układu krążenia charakteryzujące się podwyższonym ciśnieniem tętniczym. W większości przypadków (ponad 90%) ma charakter pierwotny, bez znanej przyczyny, przy czym etiologia nie została jeszcze w pełni ustalona. W pozostałych przypadkach nadciśnienie jest wtórne i związane z innymi schorzeniami, takimi jak choroby nerek czy gruczołów dokrewnych.
Klasyfikacja
Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego przyjmuje, że nadciśnienie występuje, gdy ciśnienie skurczowe przekracza 140 mmHg lub rozkurczowe 90 mmHg. Klasyfikacja ta została potwierdzona przez wytyczne ESH/ESC.
Epidemiologia
W 2000 roku na świecie nadciśnienie tętnicze dotyczyło 972 milionów ludzi. W Polsce w 2002 roku jego rozpowszechnienie wynosiło 29%, a wykrywalność 67%. Tylko 12,5% chorych miało prawidłową kontrolę ciśnienia.
Etiologia i patogeneza
Otyłość jest kluczowym czynnikiem ryzyka. Nadciśnienie wtórne, występujące u około 10% pacjentów, może być spowodowane m.in. chorobami nerek, gruczołów dokrewnych oraz neurologicznymi.
Diagnostyka
Diagnostyka nadciśnienia obejmuje pomiar ciśnienia, dokładny wywiad oraz badania dodatkowe. Zalecane są m.in. morfologia krwi, EKG oraz badania obrazowe.
Ocena ryzyka
Nadciśnienie jest ważnym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego. Ocena ryzyka opiera się na ciśnieniu oraz obecności innych czynników ryzyka.
Powikłania
Powikłania nadciśnienia obejmują uszkodzenia nerek, choroby sercowo-naczyniowe oraz neurologiczne.
Zapobieganie i zmiany stylu życia
Zmiana stylu życia, w tym normalizacja masy ciała, ograniczenie spożycia soli, zwiększenie aktywności fizycznej oraz zaprzestanie palenia, może znacznie obniżyć ciśnienie tętnicze i zapobiegać rozwojowi nadciśnienia.
Dieta DASH
Dieta DASH, bogata w owoce, warzywa i niskotłuszczowe produkty, została opracowana w celu redukcji ciśnienia tętniczego.
Leczenie
Leczenie nadciśnienia może być niefarmakologiczne (zmiana stylu życia) lub farmakologiczne, z wykorzystaniem leków takich jak inhibitory ACE, sartany, β-blokery oraz diuretyki. Leczenie powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Nadciśnienie w ciąży
Nadciśnienie w ciąży dotyczy 5-10% kobiet i wymaga szczególnego leczenia, aby zminimalizować ryzyko dla matki i płodu.
Nadciśnienie u dzieci
Nadciśnienie u dzieci występuje rzadko, głównie jako wtórne. Wymaga dokładnej diagnostyki i odpowiedniego leczenia.
Nadciśnienie tętnicze oporne
Nadciśnienie oporne wymaga intensywnego podejścia terapeutycznego, często łączącego różne strategie leczenia.
