N1

Program N1

Program N1 był serią radzieckich rakiet nośnych, które miały umożliwić lądowanie kosmonautów na Księżycu. Kierowany przez Siergieja Korolowa do jego śmierci w 1966 roku, program został przejęty przez Wasilija Miszyna.

Konstrukcja i cele

Rakieta N1 miała ponad 100 metrów wysokości i zdolność wyniesienia 95 ton na niską orbitę okołoziemską. Jej celem było umożliwienie załogowego lądowania na Księżycu. Początkowo planowano transport różnych elementów statku kosmicznego osobnymi rakietami, jednak ostatecznie zdecydowano o ich połączeniu na orbicie księżycowej.

Rakieta N1 była trzystopniowa, posiadająca 30 silników pierwszego stopnia. Mimo skomplikowanej konstrukcji i zaawansowanego systemu kontroli, N1 borykała się z poważnymi problemami technicznymi, co prowadziło do nieudanych startów.

Nieudane starty

• 21 lutego 1969: Eksplozja na wysokości 12 200 m z powodu błędnego sygnału wyłączenia silników. Rakieta zniszczyła się, a moduł powrotny wylądował kilkadziesiąt kilometrów od miejsca startu.
• 3 lipca 1969: Awaria silników pierwszego stopnia spowodowana obcym ciałem w pompie utleniacza. Rakieta przewróciła się, niszcząc kompleks startowy.
• 27 czerwca 1971: Niekontrolowany obrót rakiety oraz oderwanie trzeciego stopnia, co doprowadziło do jej eksplozji.
• 23 listopada 1972: Po dziewięćdziesięciu sekundach lotu nastąpiła eksplozja z powodu uszkodzenia przewodów paliwowych. Lot mógłby zakończyć się sukcesem, gdyby nie zbyt gwałtowne wyłączenie silników.

Podsumowanie i konsekwencje

Program N1 został ostatecznie zakończony w 1974 roku po czterech nieudanych startach. Główne przyczyny niepowodzenia to brak funduszy na testy oraz problemy z zespołem silników. Pozostałości z programu, w tym silniki NK-33, zostały wykorzystane przez amerykańskie firmy do rozwoju nowych projektów rakietowych.