Muzeum – definicja i cel
Muzeum to instytucja kultury, której głównym celem jest gromadzenie, przechowywanie oraz badanie obiektów o wartości historycznej i artystycznej. Wiele z tych obiektów jest udostępnianych publiczności w formie wystaw, podczas gdy reszta pozostaje w specjalistycznych magazynach.
Nazwa „muzeum” pochodzi z greckiego słowa mouseion, oznaczającego miejsce poświęcone muzom, bóstwom sztuki. Najsłynniejszym starożytnym muzeum był ośrodek założony przez Ptolemeusza I w Aleksandrii.
Muzeum w polskim systemie prawnym
Według ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r., muzeum jest jednostką organizacyjną, która nie dąży do osiągania zysku. Jego zadania obejmują:
- Gromadzenie i ochrona dóbr naturalnych i kulturowych.
- Informowanie o wartościach zbiorów.
- Upowszechnianie historii, nauki i kultury.
- Kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej.
Funkcje muzeum
Muzea pełnią trzy podstawowe funkcje:
- Funkcja ochronna: zbieranie i systematyzowanie okazów muzealnych.
- Funkcja edukacyjna: umożliwienie obcowania z dziełami sztuki jako wartościami poznawczymi i estetycznymi.
- Funkcja estetyczna: kształtowanie wrażliwości na piękno kultury.
Klasyfikacja muzeów
Muzea można klasyfikować według różnych kryteriów:
- Ze względu na przestrzeń budynku:
- Muzea „świątynie”
- Muzea składnice
- Muzea handlowe centra kulturowe
- Ze względu na typ eksponatu:
- Muzea architektury
- Muzea sztuki
- Muzea historyczne
- Muzea regionalne
- Muzea nauki
- Inne specjalistyczne muzea
- Ze względu na podmiot prowadzący:
- Muzea ministerialne
- Muzea samorządowe
- Muzea prywatne
Oprócz tradycyjnych form, rozwijają się nowe rodzaje muzeów, takie jak mediateki i muzea wirtualne.