Muton – forma ukształtowania terenu
Muton, znany również jako baraniec, barani łeb czy bochen skalny, to rodzaj ukształtowania powierzchni Ziemi, który powstał w wyniku działalności lodowców. Charakteryzuje się on podłużnym, oszlifowanym kształtem, osiągającym długość od kilku do kilkuset metrów oraz wysokość do kilkuset metrów.
Etymologia
Nazwa „muton” pochodzi z języka francuskiego od słowa „mouton”, co oznacza owcę.
Opis
Mutony mają asymetryczny profil podłużny, a ich oś główna jest zgodna z kierunkiem ruchu lodowca. Stok proksymalny (od strony, z której nadchodził lodowiec) jest łagodny i gładki, z charakterystycznym wygładem lodowcowym. Często występują w skupiskach na małych obszarach, oddzielone rynnami międzymutonowymi.
Występowanie
Mutony zazwyczaj związane są z działalnością lodowców górskich i potrzebują podłoża z odpornych skał, takich jak skały krystaliczne czy wapień. Można je znaleźć w takich miejscach jak:
- Fennoskandia (Finlandia, południowa Szwecja)
- Półwysep Labrador
- Szkocja
- Polska (Tatry, Karkonosze)
W Tatrach większe mutony nazywane są „bulami”, a w Karkonoszach występują w okolicach wsi Łomnica.
