„`html
Mszana – wieś w Polsce
Mszana, znana w języku łemkowskim jako Мшана, to wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dukla. Usytuowana jest w dolinie potoku Mszanka, w sercu Beskidu Niskiego. W latach 1975-1998 miejscowość należała do województwa krośnieńskiego.
Historia
Wieś po raz pierwszy została wspomniana w dokumencie z 17 sierpnia 1366 roku, wydanym przez Kazimierza Wielkiego. W 1506 roku Mszana została zasiedlona przez Wołochów i przez pewien czas nosiła nazwę Mszana Wołoska. W XVI wieku dzierżawcą był Jakub Warszycki. Mszana była dość zamożną miejscowością – w 1880 roku liczba mieszkańców wynosiła 920, a wieś posiadała olejarnię i folusz.
W okresie międzywojennym Łemkowie z Mszany przeszli na prawosławie. Wieś nie ucierpiała podczas I wojny światowej, jednak w 1944 roku doświadczyła znacznych zniszczeń w trakcie „Operacji dukielsko-preszowskiej”. Po wojnie większość mieszkańców przeniosła się do Związku Radzieckiego, a miejsce to zajęli osadnicy polscy.
Dawne zabytki
W Mszanie istniała cerkiew greckokatolicka pw. Zaśnięcia Matki Bożej, jedna z trzech cerkwi z murowanymi prezbiteriami na Łemkowszczyźnie. Murowane prezbiterium zbudowane zostało na przełomie XVIII i XIX wieku, jednak cerkiew spłonęła w 1970 roku, a pozostałości prezbiterium uległy ruinie w latach 90. XX wieku.
W dolnej części wsi znajdują się zabudowania po dawnym PGR oraz mały kościół rzymskokatolicki, filia parafii w Tylawie. Po upadku zakładu PGR, część hal zostało przekształconych na gospodarstwo koziarskie, które produkuje sery, w tym bryndzę kozioł i ser kozi wołoski, wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Znane postacie
- Wawrzyniec Typrowicz (1890–1940) – działacz niepodległościowy, prawnik, polityk i oficer Wojska Polskiego.
Bibliografia
- Beskid Niski. Mapa turystyczna, wyd. Compass, Kraków 2004.
- Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2002.
- Krygowski Władysław: Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie, wyd. II, Sport i Turystyka, Warszawa 1977.
„`
