Morze Amundsena

Morze Amundsena (ang. Amundsen Sea) to przybrzeżne morze szelfowe, które stanowi część Oceanu Południowego. Znajduje się u wybrzeży Ziemi Marii Byrd w Antarktydzie Zachodniej, pomiędzy Cape Dart na Wyspie Siple’a a Cape Flying Fish na Wyspie Thurstona.

Nazwa

Morze zostało nazwane w 1929 roku przez norweską ekspedycję kierowaną przez kapitana Nilsa Larsena na cześć Roalda Amundsena, zdobywcy bieguna południowego. Amundsen zbliżył się do tych wód podczas Belgijskiej Wyprawy Antarktycznej w marcu 1899 roku.

Geografia

Morze Amundsena ma powierzchnię około 98 tys. km², średnią głębokość 286 m oraz maksymalną 585 m. Graniczy od zachodu z Morzem Rossa, a od wschodu z Morzem Bellingshausena. Na jego dnie znajdują się góry wulkaniczne.

Wody powierzchniowe mają temperaturę od +0,2°C do –1,8°C oraz zasolenie 32–34‰. Na głębokości 200 m temperatura wynosi +2°C, a zasolenie to 35‰. Akwen przez cały rok pokryty jest lodem morskim, a na 1/3 linii brzegowej znajdują się bariery lodowców szelfowych, w tym Lodowiec Szelfowy Getza.

Morze Amundsena posiada dwie zatoki wolne od lodu: Russell Bay oraz Pine Island Bay, z których ostatnia jest zasilana przez lodowce Pine Island Glacier i Thwaites Glacier. Te lodowce są kluczowe dla stabilności lądolodu Antarktydy Zachodniej, a ich dezintegracja mogłaby podnieść poziom mórz na świecie o 1–2 m.

W jego wodach żyją różne gatunki morskie, w tym foki (krabojady, foczki, kotiki nowozelandzkie) oraz ptaki, takie jak fulmary południowe czy rybitwy antarktyczne. Obszar morza jest również miejscem występowania fitoplanktonu i innych organizmów morskich.

Historia

Morze Amundsena zostało po raz pierwszy zbadane przez Jamesa Cooka, który dotarł tam na statku „Resolution” w latach 1773-1774. Dalsze badania przeprowadzono w ramach ekspedycji amerykańskich, niemieckich, norweskich i brytyjskich, a granice morza zostały ustalone na podstawie danych z lat 1939-1947.