„`html
Mortęgi
Mortęgi to wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Lubawa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W XIX wieku w zabytkowym neoklasycystycznym pałacu, który niegdyś należał do rodziny Geiger, obecnie funkcjonuje pensjonat agroturystyczny.
Historia
W XIV wieku Mortęgi były wsią szlachecką na prawie polskim, które później zmieniono na prawo chełmińskie. Właścicielem był Ludwik z Krzykos, a w 1402 roku biskup Chełmiński Jan potwierdził przywilej dla Ludwika z Mortęg. Ród Mortęskich, pieczętujący się herbem Orlik, miał swoje korzenie w Pomezanii i osiedlił się w Ziemi Chełmińskiej.
W 1497 roku Ludwik z Mortęg przekazał dominikanom w Toruniu 300 marek na odprawianie mszy świętej. W 1556 roku urodziła się tu Magdalena Mortęska, późniejsza ksieni zakonu Benedyktynek w Chełmnie. W 1667 roku właścicielem wsi był Stanisław Narzymski.
Kaplica w Mortęgach, wzniesiona przez Mortęskich, była kaplicą grobową. W 1619 roku ksieni Magdalena Mortęska przeniosła zwłoki przodków do nowo zbudowanej kaplicy w kościele parafialnym w Lubawie. W 1630 roku biskup Zadzik zezwolił na odprawianie mszy w kaplicy. W tym czasie Mortęgi były w posiadaniu Stanisława Działyńskiego.
W 1906 roku miała miejsce akcja strajkowa dzieci w miejscowej szkole, protestująca przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Strajk trwał 6 dni i był częścią szerszej akcji oporu wobec pruskich władz szkolnych.
Zabytki
- Zespół pałacowy z połowy XIX wieku:
- Pałac
- Park
Bibliografia
- Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn, 1953.
- ks. Jakub Fankidejski, Utracone kościoły i kaplice w diecezji chełmińskiej, Gdynia 2011.
- Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa, Koszalin 2010.
Linki zewnętrzne
Kategoria: Lubawa (gmina wiejska)
„`
