Monada w filozofii
Monada, w kontekście filozoficznym, odnosi się do pojęcia zaproponowanego przez Gottfrieda Wilhelma Leibniza. W jego teorii monady są to podstawowe, niepodzielne jednostki rzeczywistości, które nie mają okien, przez co nie mogą wchodzić w interakcje z otoczeniem. Każda monada jest unikalna i odzwierciedla cały wszechświat z własnej perspektywy.
Monada w algebrze
W algebrze, monada to struktura matematyczna, która pozwala na modelowanie różnych typów obliczeń. Monady w tym kontekście są używane do opisywania operacji, które łączą dane i funkcje, a także zarządzają efektami ubocznymi, takimi jak losowość czy stany.
Monada w teorii kategorii
W teorii kategorii, monada to trójka (T, η, μ), gdzie T jest funktorem, η to naturalna transformacja jednostkowa, a μ to naturalna transformacja mnożąca. Monady w tym sensie służą do uogólnienia pojęcia operacji na danych i umożliwiają tworzenie nowych struktur na podstawie istniejących.
Monada w programowaniu funkcyjnym
W programowaniu funkcyjnym monady są abstrakcjami, które pozwalają na sekwencjonowanie operacji oraz zarządzanie efektami ubocznymi w sposób funkcyjny. Dzięki monadom, programiści mogą tworzyć bardziej złożone aplikacje, zachowując przy tym czystość funkcji.
Monada w biologii
W biologii termin monada odnosi się do jednostki żywej, która funkcjonuje jako niezależny organizm. Może to obejmować zarówno pojedyncze komórki, jak i organizmy wielokomórkowe, które operują jako spójna całość.
