Mona Lisa
Mona Lisa (wł. Gioconda) to olejny obraz namalowany na topolowej desce przez Leonarda da Vinci, który powstał w latach 1503–1507. Obecnie znajduje się w Luwrze w Paryżu, gdzie trafił w 1797 roku. Jego wartość jest trudna do oszacowania, ale podczas wystawy w Waszyngtonie w 1962 roku został ubezpieczony na kwotę 100 milionów USD.
Proweniencja
Obraz został zamówiony przez Francesca Giocondę, jednak nie trafił w jego ręce. Po śmierci da Vinci w 1519 roku, portret przeszedł w ręce jego ucznia Giacomo Caprotti, a następnie do Francji, gdzie w 1547 roku zakupił go Franciszek I. Obraz był wielokrotnie przenoszony, m.in. do Wersalu i pałacu Tuileries, a ostatecznie wrócił do Luwru w 1815 roku.
Opis portretu
Portret przedstawia kobietę w pozycji contrapposto, z twarzą zwróconą w kierunku widza. Ubrana jest w skromną szatę, a w tle widoczny jest melancholijny krajobraz. Da Vinci zastosował technikę „sfumato”, co nadało portretowi wyjątkowy charakter i rewolucyjny styl jak na tamte czasy.
Tożsamość modelki
Modelką Mona Lisy jest powszechnie uważana Lisa Gherardini. Hipotezy dotyczące jej tożsamości w XIX i XX wieku obejmowały inne znane postacie, ale badania historyków, w tym Giuseppe Pallanti, potwierdziły jej związek z portretem. Niektórzy badacze sugerowali, że Mona Lisa mogła być w ciąży lub niedawno urodziła dziecko podczas pozowania do obrazu.
Zagadka uśmiechu
Uśmiech Mony Lisy był przedmiotem wielu interpretacji i analiz. Neurobiolog Margaret Livingstone odkryła, że uśmiech wydaje się bardziej wyraźny, gdy patrzy się w oczy postaci, co może przyczyniać się do jego tajemniczości.
Mona Lisa w kulturze
Obraz miał ogromny wpływ na sztukę i kulturę, będąc tematem wielu parodii, piosenek oraz filmów. Wizerunek Mony Lisy był reinterpretowany przez artystów takich jak Marcel Duchamp i Andy Warhol, a także pojawiał się w literaturze i filmach.
Kopia z Prado
Muzeum Prado w Madrycie ogłosiło posiadanie odrestaurowanej kopii obrazu, prawdopodobnie namalowanej przez ucznia Leonarda da Vinci. Kopia ta może ukazywać, jak oryginał wyglądał w czasach jego powstania.
