Mohammad Daud Chan

Sardar Mohammad Daud Chan

Sardar Mohammad Daud Chan, znany również jako „czerwony książę”, był afgańskim wojskowym i politykiem, premierem Afganistanu w latach 1953–1963 oraz pierwszym prezydentem w latach 1973–1978. Urodził się 18 lipca 1909 roku w Kabulu, zmarł tamże 28 kwietnia 1978 roku.

Życiorys

Młodość i kariera

Daud Chan był najstarszym synem dyplomaty Mohammada Aziz Chana, brata króla Mohammada Nadir Szaha. Ukończył studia we Francji, a w latach 1932–1938 pełnił funkcję generała-gubernatora prowincji Wschodniej i Kandaharskiej. W kolejnych latach był dowódcą korpusu wojskowego w Kabulu oraz ministrem spraw wewnętrznych i obrony narodowej.

Premier

7 września 1953 roku Daud Chan został mianowany premierem przez króla Zaher Szaha. Jego kadencja, znana jako „dekada Dauda”, charakteryzowała się próbami modernizacji i uprzemysłowienia Afganistanu, w tym budową tamy na rzece Helmand oraz dążeniem do równouprawnienia kobiet. Jego polityka wobec Pakistanu prowadziła do napięć, które skutkowały kryzysem gospodarczym i uzależnieniem Afganistanu od ZSRR.

W wyniku nieudanych działań, Daud Chan został zmuszony do rezygnacji 10 marca 1963 roku, co pogłębiło jego antagonizm wobec monarchy.

Prezydent

Po kryzysie gospodarczym w latach 1970–1973, Daud Chan przejął władzę podczas bezkrwawego zamachu stanu 17 lipca 1973 roku, obalając króla Zaher Szaha i ogłaszając republikę. Stał się prezydentem, szefem rządu oraz ministrem obrony i spraw zagranicznych.

W początkowym okresie rządów współpracował z ZSRR, co doprowadziło do napięć z USA. W 1977 roku przyjął nową konstytucję, wprowadzając system jednopartyjny, co skutkowało represjami wobec opozycji.

Rewolucja kwietniowa

19 kwietnia 1978 roku, podczas pogrzebu działacza LDPA, znaleziono ciała Daud Chana oraz członków jego rodziny. Jego zwłoki zidentyfikowano w 2008 roku, a państwowy pogrzeb odbył się w 2009 roku.

Podsumowanie

• Daud Chan był premierem Afganistanu (1953-1963) i pierwszym prezydentem (1973-1978).
• Wprowadził próby modernizacji kraju, jednak jego polityka prowadziła do napięć z Pakistanem oraz ZSRR.
• Obalony w wyniku rewolucji w 1978 roku, jego los pozostał niepewny przez wiele lat po śmierci.