Model koncentryczny miasta
Model koncentryczny miasta, stworzony przez Ernesta Burgessa w 1925 roku, przedstawia teoretyczny podział miast na strefy rozmieszczone wokół centralnej dzielnicy biznesowej. Koncepcja ta opiera się na obserwacjach dotyczących struktury społecznej i ekonomicznej miast, głównie w USA, w szczególności Chicago.
Strefy w modelu
Model ten dzieli miasto na pięć głównych stref:
- Strefa I – Centrum: Obszar zdominowany przez instytucje handlowe, usługowe i zarządzające, gdzie ceny ziemi są najwyższe.
- Strefa II – Strefa przejściowa: Zamieszkiwana przez społeczności o niskim statusie, z najniższymi cenami mieszkań, często określana jako strefa cienia. Mieszkańcy to m.in. studenci, a także osoby korzystające z mieszkań w trudnej sytuacji życiowej.
- Strefa III – Strefa robotnicza: Obszar zamieszkiwany przez robotników fizycznych, gdzie dominuje mieszkalnictwo czynszowe, takie jak bloki wielorodzinne.
- Strefa IV – Strefa zamożna: Przeznaczona dla bardziej zamożnych mieszkańców, charakteryzująca się budownictwem domków jednorodzinnych i dojazdami do centrum.
- Strefa V – Strefa podmiejska: Obszar poza granicami miasta, zamieszkiwany przez osoby o wyższym statusie ekonomicznym.
Charakterystyka modelu
Model koncentryczny ilustruje wzrost zamożności mieszkańców wraz z oddalaniem się od centrum, co jest typowe dla miast amerykańskich. W pierwszej połowie XX wieku, dzięki dostępności samochodów, klasa średnia mogła przenosić się do stref dojazdowych, podczas gdy biedniejsze grupy pozostawały w strefach bliskich centrum, które nie wymagały dojazdu do pracy.
Pomimo swojego teoretycznego charakteru, model Burgessa podkreśla dynamikę zmian społecznych i ekonomicznych w miastach, a jego obserwacje pozostają aktualne w kontekście analizy urbanizacji.
