„`html
Czołg Crusader Mk VI
Cruiser Tank Mk VI „Crusader” to brytyjski czołg pościgowy z okresu II wojny światowej, który był kluczowym pojazdem w kampanii północnoafrykańskiej, wyprodukowany w liczbie 4940 egzemplarzy.
Historia
Po niepowodzeniach modelu A13 „Covenanter”, biuro konstrukcyjne Nuffield Organisation opracowało nową wersję, oznaczoną A15, która miała poprawione opancerzenie. Crusader był najszybszym czołgiem w swoim czasie, ale pomimo zwiększonego pancerza, wciąż był stosunkowo lekko opancerzony. Problemy mechaniczne oraz brak amunicji odłamkowej do działa dwufuntowego ograniczały jego skuteczność w walce.
Crusader po raz pierwszy użyty został w operacji Battleaxe w 1941 roku. Po zakończeniu kampanii północnoafrykańskiej, został wycofany z pierwszej linii, a jego podwozia wykorzystano do produkcji innych pojazdów, takich jak ciągniki artyleryjskie.
W Polskich Siłach Zbrojnych czołgi te pojawiły się w 1942 roku, a ich liczba wzrastała do około 300 w 1943 roku. Crusadery były również używane przez inne armie, w tym australijską, nowozelandzką oraz kanadyjską.
Wersje produkcyjne
- Crusader Mk I: Uzbrojony w armatę dwufuntową, z grubszym pancerzem i dodatkową wieżyczką.
- Crusader Mk II: Pogrubiony pancerz, bez dodatkowej wieżyczki, załoga 4 osoby.
- Crusader Mk III: Pierwszy czołg brytyjski z armatą sześciofuntową, załoga 3 osoby, pancerz do 51 mm.
- Crusader Mk I CS: Wersja z haubicą 76,2 mm.
- Crusader Mk II CS: Wersja z haubicą 76,2 mm.
- Crusader Mk III CS: Wersja z haubicą 95 mm, nieprodukowana seryjnie.
- Crusader II Gun Tractor Mk I: Ciągnik artyleryjski.
- Crusader III AA: Samobieżne działo przeciwlotnicze, z różnymi rodzajami uzbrojenia.
- Crusader Command: Czołg dowódczy bez uzbrojenia.
- Crusader Observation Post: Pojazdy obserwacyjne dla oficerów artylerii.
- Crusader ARV: Prototyp ciągnika ewakuacyjnego.
- Crusader AMRA: Prototyp z tarczowym trałem przeciwminowym.
- Crusader Dozer: Pojazd z lemieszem, zbudowano kilka egzemplarzy.
Podsumowanie
Czołg Crusader Mk VI odegrał ważną rolę w drugiej wojnie światowej, będąc najliczniej używanym czołgiem brytyjskim przez Polskie Siły Zbrojne. Jego różnorodne wersje produkcyjne odpowiadały na potrzeby różnych jednostek i zadań wojskowych.
„`
