„`html
Mikołaj z Miry
Święty Mikołaj, znany także jako Mikołaj z Bari, to postać czczona zarówno w Kościele katolickim, jak i prawosławnym. Żył na przełomie III i IV wieku jako biskup Miry w Licji, zdobywając uznanie dzięki cudom i wsparciu dla biednych. Jego kult rozwinął się w średniowieczu, a największe sanktuarium znajduje się w Bari.
Życiorys
Pierwsze wzmianki o Mikołaju pochodzą z VI wieku, a jego istnienie nie zostało potwierdzone w źródłach wcześniejszych niż VI wiek. Najstarsze opowieści, takie jak Stratelatis, opisują jego interwencje w obronie niewinnych. W IX wieku powstały nowe żywoty, które wzbogacały legendę o Mikołaju, łącząc różne elementy kultu.
Legendy
- Stratelatis: Mikołaj ratuje skazanych żołnierzy cesarza Konstantyna, interweniując w ich obronie.
- Trzy córki: Mikołaj ratuje trzy dziewczęta przed sprzedażą do domu publicznego, wrzucając im posag przez okno.
- Żeglarze i zboże: Mikołaj ratuje żeglarzy w czasie burzy oraz dostarcza zboże głodującym mieszkańcom Miry.
Kult
Mikołaj był czczony jako patron dzieci i pomocnik w potrzebie. 6 grudnia obchodzono jego święto, które miało duże znaczenie zarówno na Wschodzie, jak i Zachodzie. W średniowieczu ustanowiono wiele kościołów i kaplic poświęconych świętemu. Jego kult przetrwał do dziś, chociaż w XX wieku poddano go rewizji.
Ikonografia
W ikonografii Mikołaj przedstawiany jest jako biskup, często z księgą i gestem błogosławieństwa. Atrybutami jego przedstawień są m.in. trzy złote kule, symbolizujące jego legendę o trzech córkach.
Patronat
Mikołaj jest patronem wielu grup, w tym dzieci, żeglarzy oraz miast takich jak Bari, Moskwa i Nowogród. W tradycji europejskiej związany jest z wręczaniem prezentów, co wywodzi się z jego legendarnych działań na rzecz biednych.
Translacje
W 1087 roku ciało Mikołaja zostało przeniesione z Miry do Bari, co zainicjowało kult w tym mieście. Wenecjanie próbowali zdobyć relikwie w 1100 roku, jednak kult w Bari pozostał dominujący.
„`
