Mikołaj III
Mikołaj III, właściwie Giovanni Gaetano Orsini, był papieżem od 25 listopada 1277 do 22 sierpnia 1280. Urodził się w Rzymie w latach 1210-1220 i zmarł w Viterbo.
Życiorys
Mikołaj III był synem Mattea Rossy Orsiniego, przywódcy wojsk papieskich, i Perny Gaetani. Zanim został papieżem, pełnił wiele ważnych ról w Kościele:
- Kardynał diakon kościoła św. Mikołaja (mianowany przez Innocentego V)
- Zarządca Sabiny i Kampanii (mianowany przez Urbana IV)
- Generalny inkwizytor oraz opiekun franciszkanów i dominikanów
- Archiprezbiter bazyliki św. Piotra (za czasów Jana XXI)
Podczas konklawe w Viterbo, gdzie doszło do zamieszek, został wybrany na papieża. Po wyborze przekonał Karola Andegaweńskiego do rezygnacji z ubiegania się o stanowisko senatora rzymskiego. Wprowadził dekret (11 lipca 1278), który uniemożliwiał nie-Rzymianom sprawowanie tej funkcji bez zezwolenia, a sam siebie mianował dożywotnim senatorem.
Reformy i działania
Mikołaj III ustabilizował granice Państwa Kościelnego, podpisując konkordat z Rudolfem I Habsburgiem, który zrzekał się roszczeń do Romanii. Zawarł również małżeństwo między córką Rudolfa, Klemencją, a wnukiem Karola I, Karolem Martelem, co miało na celu pogodzenie zwaśnionych rodów.
Papieskie negocjacje z Michałem Paleologiem dotyczące zjednoczenia Kościołów były trudne – Mikołaj żądał obecności legata papieskiego w Konstantynopolu i odmówił ekskomuniki łacińskich sprzymierzeńców. Zreformował procedury kancelarii papieskiej i mianował nowych kardynałów.
W kwestii sporu ubóstwa franciszkańskiego przyjął pośrednią drogę, inspirowaną naukami św. Bonawentury (bulla Exiit qui seminat). Zainicjował budowę Ogrodów Watykańskich oraz „Capella Sancta Sanctorum” na Lateranie, a także przeprowadził restaurację bazyliki św. Piotra.
Zmarł na udar mózgu w Viterbo 22 sierpnia 1280.
Podsumowanie
Mikołaj III był znaczącą postacią w historii Kościoła, znany z reform, negocjacji dyplomatycznych oraz stabilizacji granic Państwa Kościelnego.
