Michał Doliwo-Dobrowolski
Michał Doliwo-Dobrowolski (1862-1919) był polskim elektrotechnikiem i wynalazcą, uznawanym za pioniera techniki prądu trójfazowego.
Rodzina
Doliwo-Dobrowolski urodził się w Gatczynie jako syn polskiego szlachcica i Rosjanki. W 1887 roku ożenił się z Kornelią Tumbą, z którą miał dwóch synów. Po rozwodzie w 1907 roku, ożenił się ponownie z Jadwigą Polaczkówną.
Życiorys
W 1878 roku ukończył średnią szkołę w Odessie, a następnie studiował na Instytucie Politechnicznym w Rydze. Po relegowaniu z uczelni z powodu represji antypolskich, kontynuował naukę w Niemczech, gdzie uzyskał dyplom na politechnice w Darmstadt w 1884 roku. Pracował jako asystent profesora elektrotechniki i wykładał metalurgię oraz galwanoplastykę.
W 1888 roku skonstruował prądnicę trójfazową, a w 1889 roku zbudował trójfazowy silnik indukcyjny. Na Wystawie Elektrotechnicznej we Frankfurcie w 1891 roku zaprezentował trójfazową linię energetyczną oraz silnik o mocy 74 kW. Jego osiągnięcia obejmują również patenty na transformatory trójfazowe oraz przyrządy pomiarowe.
W latach 1894-1895 pracował nad generatorami dla hydroelektrowni, a także zaprojektował pierwszą na świecie trójfazową elektrownię wodną w Rheinfelden. W 1908 roku objął stanowisko dyrektora berlińskiej fabryki AEG.
Doliwo-Dobrowolski zmarł 15 listopada 1919 roku w Heidelbergu, gdzie był leczony przez swojego syna. Został pochowany w Darmstadt.
Medal im. Michała Doliwo-Dobrowolskiego
W 2007 roku ustanowiono Medal im. Michała Doliwo-Dobrowolskiego, który przyznawany jest przez Zarząd Główny SEP.
Upamiętnienie
- W 2001 roku skwer w Szczecinie otrzymał imię Doliwo-Dobrowolskiego.
- W 2022 roku w Szczecinie odsłonięto pierwszy pomnik poświęcony wynalazcy.
Bibliografia
- Stefan Weinfeld: „Poczet wielkich elektryków”, Warszawa 1968.
- Jan Józef Podoski: „Zbyt ciekawe czasy”, Warszawa 1990.
- Władysław Smoleński: „Przewrót umysłowy w Polsce w. XVIII”, Warszawa 1923.
- Molęda S.: „Michał Doliwo-Dobrowolski – 120 lat elektroenergetycznego trójfazowego systemu przesyłowego w Europie”, Gdańsk 2011.
