Miary nowopolskie

Miary nowopolskie

Miary nowopolskie to system miar wprowadzony w Królestwie Polskim 1 stycznia 1819 roku. Oficjalnie obowiązywał do 1849 roku, gdy został zastąpiony miarami rosyjskimi, choć w praktyce stosowano je dłużej. System ten wywodził się z miar staropolskich i wrocławskich, z nawiązaniami do systemu metrycznego.

Podstawowe jednostki

Miary długości

• Handlowe:
  • 1 cal = 0,024 m
  • 1 ćwierć = 6 cali = 0,144 m
  • 1 stopa = 2 ćwierci = 0,288 m
  • 1 łokieć = 2 stopy = 0,576 m (miara podstawowa)
• Rolne i budowlane:
  • 1 cal geometryczny = 0,043 m
  • 1 stopa geometryczna = 10 cali = 0,432 m
  • 1 sążeń = 6 stóp = 1,728 m (miara podstawowa)
  • 1 pręt = 2,5 sążnia = 4,32 m
  • 1 sznur mierniczy = 10 prętów = 43,2 m
• Drogowe:
  • 1 staje milowe = 1066,8 m
  • 1 mila = 8 stai = 8534,3 m

Miary powierzchni

• 1 pręt kwadratowy = 18,66 m²
• 1 kwadratowy sznur mierniczy = 100 prętów kwadratowych = 1866,2 m²
• 1 morga = 3 sznury kwadratowe = 5598,7 m² (miara podstawowa)

Miary objętości

• Ogólne:
  • 1 sążeń sześcienny = 5,1598 m³
  • 1 sąg = 2,5799 m³
  • 1 łokieć sześcienny = 0,19110 m³
  • 1 stopa sześcienna = 23,888 dcm³
  • 1 cal sześcienny = 13,824 cm³
• Ciał sypkich:
  • 1 łaszt = 3840 l
  • 1 korzec = 128 l
  • 1 garniec = 4 l (miara podstawowa)
• Do cieczy:
  • 1 stągiew = 200 l
  • 1 beczka = 100 l

Miary masy

• Handlowe:
  • 1 cetnar = 40,55 kg
  • 1 kamień = 10,14 kg
  • 1 funt = 0,405504 kg
• Aptekarskie:
  • 1 funt aptekarski = 0,35851 kg
  • 1 uncja aptekarska = 29,88 g