„`html
Mężenin – ogólne informacje
Mężenin to wieś w województwie podlaskim, w powiecie zambrowskim, w gminie Rutki. W latach 1975–1998 administracyjnie przynależała do województwa łomżyńskiego. Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Anny w Rutkach-Kossakach.
Historia
Początki wsi
Wieś powstała na początku XV wieku. W aktach łomżyńskich z 1423 roku wymieniony jest Maciej z Mężenina. W 1441 roku notowani są Przybysław i Maciej, a w 1445 roku Mikołaj z Mężenina. Zgodnie z Słownikiem geograficznym, wieś została założona przez Jana i Stefana, synów Mikołaja, na ziemi zakupionej w 1466 roku.
Mężenin Mężeńskich i Opackich
W drugiej połowie XVI wieku majątek należał do Marcina Mężeńskiego, a następnie jego syna Maksymiliana. W 1771 roku dobra przejął Chryzanty Gabriel Rafał Opacki, który zainicjował rozwój gospodarczy wsi, budując młyny, ogród botaniczny oraz zajmując się hodowlą bydła i uprawą zbóż.
Królewskie polowanie
W Mężeninie 13 maja 1633 roku gościł król Władysław IV, który polował w okolicy.
W okresie powstania styczniowego
W 1863 roku miała miejsce bitwa powstańców pod dowództwem Władysława Wilkoszewskiego i Józefa Szepietowskiego. We wsi znajduje się pomnik upamiętniający ten wydarzenie.
Okres II Rzeczypospolitej
W latach 1921–1925 Mężenin leżał w województwie białostockim. Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwały 403 osoby. Po wybuchu II wojny światowej miejscowość była pod okupacją sowiecką, a następnie niemiecką.
Podczas II wojny światowej
10 września 1939 roku miało miejsce morderstwo 37 mieszkańców wsi przez XIX Korpus Pancerny gen. Guderiana. Przy skrzyżowaniu dróg znajduje się pomnik upamiętniający ofiary.
Współczesność
Mężenin, od 1975 do 1998 roku, należał do województwa łomżyńskiego.
Pomniki i zabytki
- Pomnik powstańców styczniowych z 1988 roku.
- Pomnik ofiar hitlerowców z września 1939 roku.
- Budowla dróżniczówki z herbem przy drodze krajowej nr 8.
Transport
Mężenin leży na trasach dróg:
- E67 Helsinki – Kowno – Warszawa – Praga
- Krajowa nr 8 Kudowa-Zdrój – Wrocław – Warszawa – Białystok – Suwałki – Budzisko
- Wojewódzka nr 679 Mężenin – Łomża
W miejscowości znajduje się stacja benzynowa przy drodze krajowej nr 8.
„`
