Metro – Definicja i Charakterystyka
Metro, będące skrótem od chemin de fer métropolitain, to system kolei przeznaczonej do transportu pasażerów w miastach. Charakteryzuje się wysoką zdolnością przepustową, dużą prędkością, wielowagonowymi pociągami oraz brakiem skrzyżowań jednopoziomowych. Odległość między stacjami wynosi zazwyczaj od 700 do 1200 m, a prędkości osiągają 30–70 km/h.
Metro może być umiejscowione w płytkich lub głębokich tunelach, na powierzchni terenu lub na estakadach. Granica między metrem a innymi środkami transportu miejskiego nie zawsze jest wyraźna. Metro ma wiele zalet, takich jak wyższa pojemność, szybkość i mniejszy wpływ na środowisko, ale jego budowa wiąże się z wysokimi kosztami.
Historia Metra
- 1845 – otwarcie podziemnego tunelu kolejowego w Brooklynie.
- 1863 – otwarcie pierwszej całkowicie podziemnej linii w Londynie.
- 1890 – uruchomienie pierwszej zelektryfikowanej linii w Londynie.
- 1896 – otwarcie pierwszej podziemnej kolei w kontynentalnej Europie w Budapeszcie.
- 1900 – otwarcie metra w Paryżu.
- 1913 – budowa metra w Buenos Aires, pierwszego na półkuli południowej.
Problemy Definicyjne
Metro w powszechnym rozumieniu często utożsamiane jest z podziemnym transportem kolejowym w miastach. Nie każde metro jednak musi być podziemne. Często systemy te łączą różne elementy tras szynowych, co utrudnia ich klasyfikację.
Systemy Metra na Świecie
- Najmniejsze metro na świecie znajduje się w Serfaus (Austria), liczy 1200 m długości.
- Metro w Nowym Jorku ma najwięcej stacji (469) i linii (27).
- Największą długość linii ma metro w Szanghaju (673 km).
- Najniżej położoną stacją na świecie jest Arsenalna w Kijowie (105 m pod ziemią).
Metro w Polsce
Warszawa
Plany budowy metra w Warszawie sięgają okresu międzywojennego. Prace rozpoczęto w 1983 roku, a pierwsza linia została otwarta w 1995. Druga linia metra ruszyła w marcu 2015 roku.
Kraków i Łódź
Koncepcje budowy metra w Łodzi powstały w latach 30. XX wieku, jednak nie zostały zrealizowane. W Krakowie nie ma aktualnych planów budowy metra.
Wrocław
W historii Wrocławia istniały plany budowy metra, jednak nie zostały one zrealizowane. Ostatnie koncepcje zakładały budowę dwóch linii, jednak w 2015 roku mieszkańcy opowiedzieli się przeciwko budowie w referendum.
Znaki Metra na Świecie
Systemy metra na całym świecie mają różnorodne znaki i logotypy, które identyfikują ich trasę i stacje.