Mediatyzacja w Niemczech XIX wieku
Mediatyzacja, znana jako Mediatisierung, to proces prawny z początku XIX wieku, który doprowadził do utraty niepodległości przez wiele drobnych państw w Świętym Cesarstwie Rzymskim. W wyniku tego procesu, państwa te zostały podporządkowane większym tworom państwowym w Niemczech.
Historia mediatyzacji
Po pokoju westfalskim w 1648 roku, Rzesza liczyła około 360 państw pod nominalnym zwierzchnictwem cesarza. Mediatyzacja rozpoczęła się w 1801 roku, obejmując:
- sekularyzację 77 władztw kościelnych,
- zniesienie niepodległości 41 wolnych miast Rzeszy,
- likwidację 6 wsi ze statusem podległym tylko Rzeszy,
- redukcję 90 mniejszych państewek szlacheckich.
W wyniku dalszych działań w latach 1806 i 1815 liczba państw niemieckich zmniejszyła się do 38, z których do 1918 roku przetrwało 36.
Suwerenność rodowa
Rody panujące zmediatyzowanych państw zachowały swoją suwerenność rodową dzięki aktowi Bundu z 1815 roku. Oznaczało to, że były one traktowane na równi z aktualnie panującymi dynastiami oraz korzystały z pewnych przywilejów, takich jak:
- zwolnienie od służby wojskowej i podatków,
- prawo do patronatu w szkolnictwie i kościele.
W dawnym Almanachu Gotajskim, te rody figurowały w sekcji Deuxième Partie, Les Maisons seigneuriales médiatisées, podczas gdy inne książęta, w tym polscy tytularni, byli umieszczani w Troisième Partie, Les Maisons princières non-souveraines.
Przykłady zmediatyzowanych rodów
Do znanych zmediatyzowanych rodów niemieckich należą:
- Hohenlohe,
- Thurn und Taxis,
- Castell,
- Schwarzenberg.
Wyjątki od mediatyzacji
Jedynymi księstwami, które uniknęły mediatyzacji, są Luksemburg i Liechtenstein, a także dwa wolne miasta: Brema i Hamburg. Obydwa miasta do dziś posiadają status krajów związkowych w Republice Federalnej Niemiec.
Mediatyzacja w Królestwie Włoch
Mediatyzacja miała również miejsce w Królestwie Włoch w trakcie procesu zjednoczenia po 1861 roku.
