Mazowszanie
Mazowszanie, dawniej znani jako Mazurzy, to rdzenni mieszkańcy Mazowsza, plemię słowiańskie z grupy Słowian zachodnich, zamieszkujące tereny nad środkową Wisłą i w regionie Księstwa Mazowieckiego. Współcześnie nazwa „Mazowszanie” odnosi się do mieszkańców województwa mazowieckiego, w przeciwieństwie do Mazurów, którzy zamieszkiwali tereny dawnych Prus. W 2021 roku jedynie 97 osób w Polsce zadeklarowało mazowiecką przynależność etniczną.
Nazwa
Nazwa „Mazowszanie” pochodzi od nazwy regionu Mazowsze. Przed II wojną światową mieszkańców tego obszaru często określano mianem Mazurów. Etymologia rdzenia „maz-” może być związana z litewskim słowem „mãžas” (mały) lub z dialektalnym zjawiskiem znanym jako mazurzenie. Inne hipotezy sugerują, że może on wywodzić się od imienia własnego Maz lub odnosić się do obszarów bagnistych.
Historia
Mazowszanie są zaliczani do plemion lechickich, a ich pierwsze wzmianki można znaleźć w dziełach kronikarzy, takich jak Nestor. W XI wieku region zamieszkiwany przez Mazowszan był określany po łacinie jako „Masovia”.
Terytorium
Mazowszanie zajmowali obszar rozciągający się po obu brzegach środkowej Wisły, od rzeki Pilicy na południu, po granice z bałtyckimi Prusami na północy. Ich terytorium obejmowało również część Kujaw i Łęczycy oraz tereny wschodnie, aż po dopływy Narwi i Bugu.
Główne grody i ośrodki kultu
- Płock
- Łomża
- Wizna
- Czersk
- Ciechanów
- Płońsk
- Zakroczym
Ośrodki kultowe znajdowały się w Płocku oraz Wyszogrodzie, a prawdopodobnie również w Jazdowie.
Bibliografia
- Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Zygmunt Gloger
