Maź stawowa
Maź stawowa, znana również jako ciecz synowialna, jest lepka substancją, która smaruje powierzchnie chrząstek w stawach, zmniejszając tarcie. W stawach, takich jak kolanowy, może tworzyć fałdy maziowe wypełnione tkanką tłuszczową oraz kaletki maziowe, które ułatwiają ruch ścięgien i mięśni.
Skład chemiczny
Ciecz synowialna składa się z:
- Woda: 94%
- Kwas hialuronowy: 2-3%
- Białka (albuminy 1,9% i globuliny 0,9%)
- Fosfolipidy: <1%
- Mucyny: 0,5%
- Glikoproteiny i glukoza: <1%
- Kwas moczowy: <1%
- Leukocyty
Właściwości
Maź stawowa ma konsystencję zbliżoną do białka kurzego i jest cieczą nienewtonowską. Jej pH wynosi 7,2-7,4, a gęstość w temperaturze 20°C to 1008-1015 kg/m³, z lepkością wynoszącą 1,4 Pa·s. Do głównych funkcji mazi stawowej należą:
- Zmniejszanie tarcia w stawach
- Zapobieganie ścieraniu kości
- Amortyzacja wstrząsów
- Odżywianie chrząstki
- Transport szkodliwych produktów przemiany materii
Powstawanie mazi
Maź stawowa produkowana jest przez błonę maziową jako dializat osocza krwi. Aktywność fizyczna, jak rozgrzewka, zwiększa jej wydzielanie.
Choroby związane z mazią stawową
Niedobór mazi stawowej prowadzi do sztywności, tkliwości i bólu w stawach, co może wskazywać na różne choroby, takie jak:
- Reumatoidalne zapalenie stawów
- Gorączka reumatoidalna
- Zapalenie błony maziowej
Choroby autoimmunologiczne, wirusowe i bakteryjne mogą zmieniać skład mazi, co również wpływa na jej funkcjonowanie.
Sztuczna maź
Leczenie niedoboru mazi obejmuje leki przeciwbólowe, antybiotyki oraz zastrzyki z kwasem hialuronowym. Istnieje możliwość zastosowania sztucznej mazi, będącej preparatem z oczyszczonej wody oraz poliakrylamidu, co pozwala na rozdzielenie powierzchni stawowych, zmniejszenie bólu oraz wspomaganie odbudowy naturalnej mazi.
Podsumowanie
Maź stawowa odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu stawów. Jej niedobór oraz zmiany składu mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, ale nowoczesne terapie oferują różnorodne metody leczenia.
