„`html
Max Born
Max Born (1882-1970) był niemieckim fizykiem i matematykiem pochodzenia żydowskiego, laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1954 roku. Uznawany jest za jednego z kluczowych twórców mechaniki kwantowej, obok Heisenberga i Schrödingera.
Życiorys
Przed II wojną światową
Max Born był jedynym synem Gustava Borna i Margarete Kauffmann. Urodził się i wychował we Wrocławiu, gdzie jego ojciec wykładał na Uniwersytecie Wrocławskim. Po ukończeniu gimnazjum studiował na uniwersytetach we Wrocławiu, Heidelbergu i Zurychu, gdzie miał kontakt z wieloma wybitnymi naukowcami.
W 1909 roku rozpoczął pracę jako wykładowca na Uniwersytecie w Getyndze, a następnie przeniósł się do Chicago. Po zakończeniu służby wojskowej w 1919 roku objął profesurę na uniwersytecie we Frankfurcie, a później w Getyndze. W tym czasie sformułował interpretację funkcji falowej w mechanice kwantowej jako gęstości prawdopodobieństwa, co przyczyniło się do jego późniejszej nagrody Nobla.
W 1933 roku, w obliczu rosnącego antysemityzmu, wyjechał do Cambridge, a następnie do Edynburga, gdzie wykładał do 1953 roku.
Lata powojenne
Po II wojnie światowej Born i jego żona wrócili do Niemiec, jednak ich dzieci pozostały w Wielkiej Brytanii. W 1955 roku podpisał Manifest Russella-Einsteina, a w 1957 roku Manifest z Göttingen, sprzeciwiający się uzbrojeniu Bundeswehry w broń atomową. Zmarł w 1970 roku i został pochowany w Getyndze, obok Maxa Plancka i Davida Hilberta.
Dorobek
Max Born był autorem wielu publikacji, w tym: Dynamics of Crystal Lattices, Optics, Natural Philosophy of Cause and Chance oraz Zur Quantummechanik. Oprócz Nagrody Nobla otrzymał Medal Stokesa i Medal Hughesa. Współpracował z Robertem Oppenheimerem nad przybliżeniem nazywanym przybliżeniem Borna-Oppenheimera.
Upamiętnienie
Wrocław, gdzie się wychował, upamiętnia Borna tablicą pamiątkową oraz placem noszącym jego imię.
„`
