Maurycy Ignacy Aleksander Dzieduszycki
Maurycy Ignacy Aleksander Dzieduszycki, pseud. M.J.A. Rychcicki (10 lutego 1813 – 22 kwietnia 1877) był polskim historykiem, pisarzem oraz członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Pełnił funkcję wicekuratora Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie oraz był hrabią i ziemianinem. Otrzymał tytuł szambelana austriackiego w 1855 roku.
Życiorys
Dzieduszycki pochodził z arystokratycznej rodziny. Ukończył edukację w Drohobyczu, Czerniowcach i Tarnopolu, a następnie studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim. Po studiach pracował w cyrkule lwowskim i w Bochni. Był aktywny w Zakładzie Ossolińskich, gdzie zreformował administrację i finansowanie. Udało mu się zatrudnić znanych współpracowników, takich jak August Bielowski i Karol Szajnacha.
W 1847 roku był członkiem Stanów Galicyjskich, a w 1854 otrzymał godność radcy namiestnictwa w Wiedniu. Był także podkomorzym i radcą dworu. W 1856 założył pierwszy galicyjski zakład karno-poprawczy dla kobiet. W 1876 roku został posłem na Sejm Galicyjski.
Twórczość
Dzieduszycki był autorem licznych prac z zakresu filozofii, poezji i historii. Jego najważniejsze dzieła to:
- Zbigniew Oleśnicki (1853-1854)
- Powieść z dawnych czasów (1868)
- Samobójstwo (1876)
- Kronika domowa Dzieduszyckich (1865)
Choć był ceniony jako historyk, jego prace często krytykowano za konserwatyzm i klerykalizm. Interesował się także dziejami Kościoła katolickiego w Szwecji oraz historią własnej rodziny.
Rodzina
W 1840 roku poślubił Karolinę Zagórską, z którą miał ośmioro dzieci. Jego drugą żoną była Natalia Rudnicka, z którą miał troje dzieci.
Pochówek
Dzieduszycki został pochowany w kaplicy rodowej na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie, która została zniszczona w 1944 roku.
Odznaczenia i członkostwa
- Krzyż Komandorski papieskiego Orderu Św. Grzegorza (1859)
- Krzyż Kawalerski Orderu Leopolda
- Krzyż Kawalerski Orderu Żelaznej Korony
Był członkiem wielu towarzystw naukowych, w tym Krakowskiego Towarzystwa Naukowego oraz Polskiej Akademii Umiejętności.
Bibliografia
* Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, Wrocław, 1983.
Linki zewnętrzne
Dzieła Maurycego Dzieduszyckiego można znaleźć w różnych archiwach internetowych, takich jak Archive.org oraz Polona.pl.
