„`html
Święty Mateusz Ewangelista
Święty Mateusz, znany również jako Mateusz Lewi, był celnikiem z Kafarnaum oraz jednym z dwunastu apostołów Jezusa Chrystusa. Uznawany jest za autora pierwszej Ewangelii i męczennika, czczonego w Kościołach katolickim, anglikańskim, ewangelickim, ormiańskim, koptyjskim i prawosławnym.
Życiorys
Mateusz pochodził z Nazaretu w Galilei. Jak podaje Ewangelista Marek, jego ojcem był Alfeusz. Imię Mateusz, pochodzące od hebrajskiego „Mattaj” lub „Mattanja”, oznacza „dar Jahwe”. Pracował jako poborca podatkowy, co uczyniło go obiektem pogardy wśród Żydów, którzy postrzegali celnika jako kolaboranta z Rzymem.
Mateusz napisał swoją Ewangelię z myślą zarówno o Żydach, jak i o chrześcijanach nawróconych z judaizmu, podkreślając wypełnienie proroctw mesjańskich Starego Testamentu przez Jezusa. Nie ma jednoznacznych informacji na temat jego śmierci; według tradycji mógł zginąć w Etiopii lub Persji, a datę jego śmierci szacuje się na około 60 rok.
Jego wspomnienie obchodzone jest 21 września oraz 29 listopada i 13 lipca w kalendarzu prawosławnym.
Ikonografia
W sztuce św. Mateusz przedstawiany jest głównie jako młodzieniec lub siwowłosy mężczyzna z księgą Ewangelii w ręku, często w towarzystwie uskrzydlonej postaci. Symbolizuje to jego rolę autora Ewangelii, która zaczyna się od genealogii Jezusa. Czasami ukazany jest również z mieczem, co nawiązuje do podania o jego męczeńskiej śmierci.
Heraldyka
Wizerunki św. Mateusza można znaleźć w herbach miast i gmin, w tym w hiszpańskim Alcalá de Guadaíra oraz polskiej gminie Rząśnia.
Patronat
- Patron celników i poborców podatkowych
- Patron urzędników finansowych i bankowców
- Patron rodziny
„`
