Materiał wybuchowy
Materiał wybuchowy to związek chemiczny lub mieszanina, która w odpowiednich warunkach prowadzi do gwałtownej reakcji chemicznej, wydzielającej dużą ilość gazów. Najwcześniejszym znanym materiałem wybuchowym jest proch czarny, wynaleziony w Chinach. Inicjacja reakcji wymaga bodźców zewnętrznych, takich jak działanie mechaniczne, ogrzanie, światło, prąd elektryczny czy kontakt z inną substancją chemiczną.
Podział materiałów wybuchowych ze względu na zastosowanie
- Inicjujące: np. piorunian rtęci, azydek ołowiu. Charakteryzują się dużą podatnością na bodźce zewnętrzne i służą do zapoczątkowania reakcji w innych materiałach.
- Kruszące: np. trotyl, nitrogliceryna. Mają najsilniejszą detonację i wymagają zapoczątkowania przez inny materiał wybuchowy. Dzielą się na materiały o różnej sile działania.
- Miotające: np. proch czarny, nitroceluloza. Wybuchają wolniej i generują dużą ilość gazowych produktów, stosowane w broni palnej.
- Bezpieczne: materiały wybuchowe, którym nie towarzyszy płomień, np. w kopalniach.
- Masy pirotechniczne: używane do efektów wizualnych i akustycznych, w technice wojskowej oraz w gospodarce do spawania i widowisk.
Właściwości materiałów wybuchowych mogą się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak rodzaj inicjacji, stopień koncentracji czy warunki reakcji.
Ładunki wybuchowe
Ładunki wybuchowe składają się z materiału wybuchowego i elementu inicjującego, umieszczonych w obudowie. Przykładem są różne typy amunicji, gdzie ładunek materiału miotającego zamknięty jest w łusce i inicjowany spłonką. Ładunki mogą mieć różne formy, w tym:
- standaryzowane kostki, używane w amunicji saperskiej;
- ładunki wydłużone, stosowane do przejść w polach minowych;
- ładunki kumulacyjne, skonstruowane w celu przebicia pancerza.
