Mastaba – Grobowce Starożytnego Egiptu
Mastaba, co w języku arabskim oznacza „ławę”, to typ grobowca charakterystyczny dla starożytnego Egiptu, mający formę ściętego ostrosłupa o prostokątnym planie. Składa się z części nadziemnej oraz podziemnej komory grobowej, które są ze sobą połączone pionowym szybem.
Budowa i Części Mastaby
Część nadziemna mastaby ma prostokątną podstawę, nachylone ściany i płaski wierzchołek. Jej projekt czerpie inspirację z nagrobków w postaci kopców. Dla mieszkańców Egiptu przypominała niskie ławy, stąd jej nazwa.
W prostszych mastabach znajdowały się:
- ślepe wrota z wizerunkiem zmarłego,
- stół ofiarny lub stela.
Bardziej rozbudowane mastaby zawierały bogato zdobione pomieszczenia oraz kaplice, gdzie umieszczano posągi zmarłego oraz jego rodziny. Część nadziemna była miejscem kultu pośmiertnego.
Część podziemna, często wykuta w skale, obejmowała komorę grobową, sarkofag oraz wyposażenie grobowe, w którym spoczywała mumia.
Historia Mastab
Pierwsze mastaby pojawiły się w XXXI wieku p.n.e., przeznaczone dla władców I i II dynastii. W czasach Starego Państwa stały się grobami dostojników, podczas gdy władcy budowali piramidy. Mastaby usytuowane były wokół piramid, tworząc regularne ulice.
W okresie Starego Państwa znacznie spadła jakość budowy mastab, a nomarchowie, zyskując na znaczeniu, zaczęli stawiać je w swoich regionach. Powróciły one w czasach Średniego Państwa, ponownie w pobliżu piramid faraonów. Ostatecznie, w Nowym Państwie, mastaby zanikły na rzecz hypogeów.
