Masada
Masada, znana jako Mecada, to starożytna twierdza żydowska usytuowana na szczycie płaskowyżu w zachodniej części Pustyni Judejskiej, nad Morzem Martwym w Izraelu. Dostęp do niej jest utrudniony z powodu stromy zboczy, osiągających wysokość do 410 metrów. Obecnie można dotrzeć na szczyt pieszo lub kolejką linową.
Historia
Twierdza została zbudowana w połowie II wieku p.n.e. przez arcykapłana Jonatana Machabeusza. W 40 roku p.n.e. Herod Wielki, uciekając przed Partami, znalazł schronienie w Masadzie i postanowił ją rozbudować. Wzmacniając obronę, zbudował wysoki mur oraz 37 wież obronnych. Na szczycie wzniósł pałac i wykonał cysterny do gromadzenia wody oraz magazyny na żywność.
Od 6 roku n.e. Masada była rzymską strażnicą graniczną. W 66 roku n.e. zajęli ją sykariusze, a w 73 roku n.e. stała się ostatnim punktem oporu Żydów przeciw Rzymianom. Po długim oblężeniu, gdy obrońcy dostrzegli bezcelowość dalszej walki, zdecydowali się na zbiorowe samobójstwo, co opisał historyk Józef Flawiusz. Ocalały dwie kobiety z dziećmi, a po zdobyciu Masady twierdza była przez pewien czas w rękach Rzymian, a później bizantyjskich mnichów.
Wykopaliska
Miejsce Masady zostało zidentyfikowane w 1842 roku, a poważne wykopaliska prowadzone były w latach 1963–1965 pod kierunkiem archeologa Jigaela Jadina. Główne znaleziska pochodzą z czasów Heroda i okresu powstania żydowskiego:
- Pałac Zachodni z salą tronową i malowidłami.
- Łaźnia wzorowana na rzymskich.
- Wielki Pałac Północny oraz najstarsza znana synagoga w Palestynie.
Podczas wykopalisk znaleziono także monety, strzały, fragmenty odzieży i szczątki obrońców, co wspiera relacje Flawiusza. Odkryto również papirusy i pergaminowe zwoje z tekstami biblijnymi.
Znaczenie
Masada jest symbolem heroicznego oporu, szczególnie dla Izraelczyków, którzy uznają ją za symbol walki o wolność. Na ruinach twierdzy izraelscy żołnierze składają przysięgę wojskową, nawiązując do słów: „Masada nigdy więcej nie zostanie zdobyta”. Jest to również istotny przykład w dyskusjach na temat wyborów moralnych i wartości życia.
