Martwa Natura – Gatunek Malarski
Martwa natura to gatunek malarski, który obejmuje kompozycje składające się z nieruchomych przedmiotów, takich jak owoce, kwiaty, naczynia, czy instrumenty muzyczne. Tematy te są często zestawiane ze względów estetycznych lub symbolicznych, a ich celem jest przedstawienie codziennych, nieożywionych elementów życia.
Typowe składniki martwej natury to:
- Owoce, ryby, pieczywo, jaja
- Kwiaty i rośliny
- Naczynia i przybory kuchenne
- Instrumenty muzyczne
- Żywe zwierzęta, jak owady
W dziełach tego gatunku często można spotkać ludzką czaszkę, co symbolizuje przemijanie oraz marność życia.
Historia Terminologii
Termin stil-leven, oznaczający martwą naturę, pojawił się w holenderskich inwentarzach sztuki około 1650 roku. Z tego terminu wywodzą się inne, takie jak niemieckie stilleben czy angielskie still life. Francuski termin nature morte jest źródłem polskiego określenia „martwa natura”.
Rozwój Gatunku
Martwe natury miały swoje początki w sztuce starożytnej, a w średniowieczu często pełniły funkcję symboliczną. W XV wieku w Niderlandach i Włoszech zaczęto traktować je jako samodzielny temat, który zyskał na popularności w XVII wieku, szczególnie w malarstwie holenderskim i flamandzkim. Wybitni artyści tego okresu to:
- Willem van Aelst
- Balthasar van der Ast
- Pieter Claesz
- Jan Davidsz. de Heem
- Rachel Ruysch
W XVIII wieku do czołowych twórców martwej natury należeli: Luis Meléndez oraz Jean-Baptiste Oudry. Temat ten pozostaje popularny w sztuce współczesnej, z naciskiem na kwestie formalne.
Typy Martwej Natury
Martwe natury można klasyfikować według różnych typów:
- Kwiatowa – Willem van Aelst, Rachel Ruysch
- Owocowa – Luis Meléndez
- Śniadaniowa – Osias Beert
- Muzyczna – Evaristo Baschenis
- Zwierzęca – Jean-Baptiste Oudry
- Targowa i kuchenna – Pieter Aersten
- Wanitatywna – Pieter Claesz
Bibliografia
Charles Sterling, Martwa natura od starożytności do XX wieku, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; WAiF, 1998.
