Mars – Czerwona Planeta
Mars jest czwartą planetą od Słońca w Układzie Słonecznym, krążącą między Ziemią a pasem planetoid. Jego nazwa pochodzi od rzymskiego boga wojny, co odnosi się do jego charakterystycznej rdzawoczerwonej barwy, spowodowanej obecnością tlenków żelaza na powierzchni. Mars jest planetą skalistą z cienką atmosferą, bogatą w dwutlenek węgla, z powierzchnią pokrytą kraterami, wulkanami, dolinami i czapami lodowymi.
Podstawowe dane
- Promień: 3396,2 km
- Masa: 0,107 masy Ziemi
- Okres obrotu: 24,6229 godziny
- Okres orbitalny: 687 dni
- Temperatura: od −140,15 °C do +19,85 °C
- Atmosfera: 95% dwutlenku węgla, 2,7% azotu, 1,6% argonu
Geologia i hydrologia
Powierzchnia Marsa składa się głównie z bazaltu, a jego geologia wskazuje na przeszłe aktywności wulkaniczne i erozję. W przeszłości Mars miał duże zasoby wody, co sugerują dane z misji, które wykazały obecność lodu zarówno na biegunach, jak i w głębszych warstwach gruntu. W 2015 roku odkryto dowody na obecność ciekłej słonej wody na powierzchni planety.
Atmosfera i klimat
Atmosfera Marsa jest niezwykle cienka, co sprawia, że panują tam skrajne warunki temperaturowe. Mars doświadcza również intensywnych burz pyłowych, które mogą obejmować całą planetę. Pory roku na Marsie są podobne do ziemskich, ale trwają znacznie dłużej z powodu dłuższego roku marsjańskiego.
Badania i misje
Wielu naukowców i agencji kosmicznych, takich jak NASA i ESA, prowadziło misje badawcze na Marsie od lat 60. XX wieku. Wśród najważniejszych misji wymienia się Mariner 4, Viking 1 i 2, Mars Exploration Rover (Spirit i Opportunity) oraz Mars Science Laboratory (Curiosity). Obecnie trwają misje Mars Reconnaissance Orbiter, MAVEN oraz ExoMars.
Możliwości zamieszkania
Mars jest uważany za jednego z najlepszych kandydatów do przyszłej kolonizacji ze względu na dowody na istnienie wody w przeszłości. Jednak brak magnetosfery, cienka atmosfera oraz ekstremalne warunki temperaturowe stanowią poważne wyzwania dla życia.
Kultura i literatura
Mars odgrywa istotną rolę w kulturze, literaturze i filmie, inspirując dzieła takie jak „Wojna światów” H.G. Wellsa, czy filmy o tematyce marsjańskiej. Wiele teorii spiskowych i spekulacji dotyczących życia na Marsie krążyło w XIX wieku, co doprowadziło do tzw. „marsjańskiej gorączki”.
Podsumowanie
Mars, z jego unikalnymi cechami fizycznymi i geologią, pozostaje jednym z najbardziej fascynujących obiektów w naszym Układzie Słonecznym, a jego badania są kluczowe dla zrozumienia możliwości życia poza Ziemią oraz przyszłych misji załogowych na tę planetę.
