Marian Gołębiewski
Marian Gołębiewski, znany również jako Marian Gortat lub Marian Śliwa, ps. „Irka”, „Korab”, „Lotka”, „Ster”, urodził się 16 kwietnia 1911 roku w Płońsku, a zmarł 18 października 1996 roku w Warszawie. Był cichociemnym, żołnierzem Kedywu AK, członkiem opozycji antykomunistycznej w PRL.
Wczesne życie i edukacja (1911–1939)
Gołębiewski był synem szewca Stanisława i Józefy Sęp. W 1922 roku rodzina przeprowadziła się do Inowrocławia. Ukończył seminarium nauczycielskie i pracował jako nauczyciel, reporter oraz urzędnik.
II wojna światowa (1939–1944)
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku wcielono go do 45 pułku piechoty. Po internowaniu w Rumunii, dotarł do Francji, gdzie walczył w 1 Dywizji Grenadierów. Po ucieczce z niemieckiej niewoli, w 1942 roku wrócił do Polski, gdzie objął funkcję szefa Kedywu w Inspektoracie Rejonowym Zamość. Organizował akcje przeciwko Niemcom oraz walczył z OUN-UPA.
Okres po wojnie (1944–1956)
Po wojnie kontynuował działalność w strukturach WiN i DSZ. Aresztowany w 1946 roku, był torturowany i skazany na śmierć, jednak wyrok został zamieniony na dożywocie, a później złagodzony do 15 lat. Po wyjściu na wolność w 1956 roku miał trudności ze znalezieniem pracy.
Działalność opozycyjna (1956–1990)
Po wyjściu z więzienia angażował się w działania opozycyjne. Był jednym z inicjatorów tajnej organizacji antykomunistycznej w 1959 roku oraz uczestniczył w działalności ROPCiO. Aresztowany w 1970 roku, znów trafił do więzienia, ale po wyjściu kontynuował działalność opozycyjną, w tym organizowanie NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego wyjechał do USA, gdzie współpracował z prasą polonijną i angażował się w działania na rzecz Polski.
Powrót do Polski i ostatnie lata (1990–1996)
Gołębiewski powrócił do kraju w 1990 roku. W ostatnich latach życia pisał artykuły krytykujące różne nurty polityczne i był aktywny w ruchach patriotycznych. Zmarł 18 października 1996 roku i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Awanse i odznaczenia
- Sierżant podchorąży – kwiecień 1940
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1943)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1994)
Podsumowanie
Marian Gołębiewski był znaczącą postacią w historii Polski, zarówno w czasie II wojny światowej, jak i w okresie PRL, gdzie walczył o niepodległość i prawa człowieka. Jego życie i działalność pozostają inspiracją dla wielu pokoleń.
