Maria Stanisława Wittek
Maria Wittek (16 sierpnia 1899 – 19 kwietnia 1997) była generałem Wojska Polskiego, aktywną uczestniczką walk o niepodległość Polski. Od 1917 roku związana była z Polską Organizacją Wojskową, a od 1921 roku z Ochotniczą Legią Kobiet. W 1991 roku została pierwszą kobietą w Polsce mianowaną generałem brygady.
Życiorys
Maria Wittek urodziła się w Trębkach. W młodości była zaangażowana w działalność niepodległościową. Po zdaniu matury w 1917 roku, rozpoczęła naukę w polskiej szkole w Kijowie, a w 1918 roku wstąpiła do POW, gdzie pełniła funkcję wywiadowczyni.
Pierwsze lata niepodległej Polski
W 1920 roku uczestniczyła w obronie Lwowa, a w 1921 roku powołano ją do Ochotniczej Legii Kobiet. Wittek organizowała szkolenia dla kobiet i była kluczową postacią w utworzeniu Przysposobienia Wojskowego Kobiet, które rozpoczęło działalność w 1928 roku.
II wojna światowa
Podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku była komendantką Kobiecych Batalionów Pomocniczej Służby Wojskowej. Po ewakuacji do Warszawy, wstąpiła do Służby Zwycięstwa Polski, a następnie do Związku Walki Zbrojnej, gdzie utworzyła Wojskową Służbę Kobiet. Wittek była kluczową postacią w organizacji konspiracyjnej, a po wojnie kierowała Wojskową Służbą Kobiet w Armii Krajowej.
Okres powojenny
Po wojnie Wittek kontynuowała działalność w sektorze wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego. Została aresztowana w 1949 roku, a po zwolnieniu prowadziła kiosk w Warszawie. W latach 80. była aktywna w NSZZ „Solidarność” i brała udział w odbudowie pamięci o kobietach-żołnierzach.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (dwukrotnie)
- Krzyż Niepodległości z Mieczami
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie)
- Warszawski Krzyż Powstańczy
Upamiętnienia
- Wiersze poświęcone Marii Wittek.
- Memoriał Generał Marii Wittek powołany w 1996 roku.
- Tablica pamiątkowa na domu w Warszawie.
- Pomnik odsłonięty w 2007 roku.
- Aleja jej imienia w Warszawie.
Maria Wittek zmarła 19 kwietnia 1997 roku w Warszawie i została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Jej życie i działalność są inspiracją dla kolejnych pokoleń.
