Marcus Mosiah Garvey
Marcus Mosiah Garvey (17 sierpnia 1887 – 10 czerwca 1940) był kluczową postacią w ruchu czarnego nacjonalizmu oraz jednym z twórców idei, które później zainspirowały ruch Rastafari.
Życiorys
Garvey urodził się na Jamajce, a w 1912 roku wyjechał do Kostaryki w poszukiwaniu pracy. Tam zetknął się z dyskryminacją rasową, co wpłynęło na jego późniejsze działania. Po powrocie na Jamajkę, a następnie do Londynu, nawiązał kontakt z czarnymi intelektualistami. W 1914 roku powrócił na Jamajkę, gdzie założył Universal Negro Improvement Association (UNIA), organizację mającą na celu poprawę warunków życia czarnych ludzi.
W 1916 roku Garvey przybył do Nowego Jorku, gdzie zdecydował się na radykalizację swoich działań. 1 sierpnia 1920 roku zorganizował w Harlemie pierwszą konwencję UNIA, która zgromadziła 25 tysięcy uczestników. Na tym wydarzeniu przedstawił plan utworzenia afrykańskiego państwa narodowego oraz zainicjował akcję Z powrotem do Afryki.
Garvey założył również przedsiębiorstwo przewozowe „Black Star Line”, które miało wspierać emigrację czarnych do Afryki. Jednak w 1923 roku został oskarżony o malwersacje finansowe, co doprowadziło do jego utraty władzy w UNIA. Po ułaskawieniu w 1927 roku przez prezydenta Calvina Coolidge’a, został deportowany na Jamajkę. Choć UNIA straciła swoją dawną moc, Garvey stał się ikoną czarnego nacjonalizmu i zyskał popularność wśród czarnych na całym świecie.
Upamiętnienie
Garvey jest upamiętniony na różnych monetach i banknotach, w tym:
- Moneta obiegowa o nominale 50 centów z lat 1975 oraz 1984-1990.
- Monety o nominale 20 dolarów bite w latach 2000-2022.
- Moneta okolicznościowa 50 centów z 1983 roku z okazji 21. rocznicy niepodległości Jamajki.
- Moneta okolicznościowa 50 centów z 1987 roku z okazji setnej rocznicy jego urodzin.
- Srebrna moneta kolekcjonerska o nominale 10 dolarów oraz złota o nominale 100 dolarów, obie z 1987 roku.
Jego wizerunek znalazł się także na jamajskim banknocie jednodolarowym.
Podsumowanie
Marcus Garvey był prekursorem czarnego nacjonalizmu, którego idee miały wpływ na przyszłe ruchy społeczne, mimo że jego organizacja nie zdołała zrealizować wielu zamierzonych celów. Jego dziedzictwo pozostaje widoczne w różnych formach upamiętnienia oraz w ruchach dążących do równości i godności dla czarnych mieszkańców.
