Mandanowie – plemię Indian Ameryki Północnej
Mandanowie, znani również jako Numakiki (ludzie), to plemię Indian Ameryki Północnej z rodziny językowej siouańskiej. Ich pierwotne tereny zamieszkania znajdowały się w dolinie rzeki Ohio, jednak w X-XIII wieku przenieśli się w okolice dzisiejszego Bismarck w Dakocie Północnej, nad rzeką Missouri. Związani są z plemieniem Winebagów.
Styl życia i kultura
Mandanowie tworzyli wioski otoczone palisadami, w których znajdowały się domy kryte darnią. Wioski składały się z kilkunastu do ponad dwudziestu chat. Ich życie opierało się na polowaniach, szczególnie na bizonach, oraz uprawie roślin, głównie kukurydzy, fasoli, dyń i słoneczników. Zajmowali się również wyplataniem koszy.
Ich życie obrzędowe było bogate, a do najważniejszych ceremonii należały:
- Taniec Słońca
- Rytuał niedźwiedzia
- Rytuał Okipa
Mandanowie praktykowali szamanizm i tworzyli stowarzyszenia szamanistyczne. W XVIII wieku ich liczba była znaczna, jednak epidemie, takie jak ospa i cholera, znacznie zdziesiątkowały ich populację. W pierwszej połowie XIX wieku liczba członków plemienia spadła do poniżej 200, a w 1837 roku przeżyło tylko 37 osób.
Współczesność
Obecnie część Mandanów mieszka w rezerwacie Fort Berthold w Dakocie Północnej, współdzieląc go z plemieniem Hidatsa. W 2000 roku w USA 369 osób zadeklarowało pochodzenie wyłącznie Mandan, a 1303 osób przyznało się do pochodzenia wyłącznie lub w części Mandan.
Dziedzictwo artystyczne
Artysta George Catlin spędził kilka lat wśród Mandanów, tworząc wiele obrazów i grafik. Lewis i Clark zimowali w ich wiosce na przełomie lat 1804-1805.
Warto zauważyć, że Mandanowie wyróżniali się wśród innych plemion, ponieważ niektórzy z nich siwieli w młodym wieku, co sprawiło, że inne plemiona określały ich jako „białych Indian”. Pierwsi Europejczycy spekulowali, że Mandanowie mogli być potomkami Walijczyków, którzy mieli kolonizować Amerykę w około 1170 roku.
Tatuowanie ciała
Wodzowie Mandanów tatuowali swoje lewe ramiona i piersi, co było oznaką ich władzy. Tatuowania przedstawiały równoległe linie oraz figury ludzi i zwierząt.
Podsumowanie
Mandanowie to plemię o bogatej historii, kulturze i tradycjach, które przetrwały do dzisiaj, mimo wielu trudności, z jakimi musieli się zmagać na przestrzeni wieków.
