Magister Equitum
Magister equitum, czyli dowódca jazdy, to rzymski urząd wojskowy, który w czasach republiki był asystentem dyktatora, a w epoce cesarstwa – naczelnym dowódcą konnicy. W armii republikańskiego Rzymu pełnił rolę wyższego urzędnika, który dowodził jazdą w wojskach dyktatora.
Wybór i uprawnienia
Magister equitum był zazwyczaj wybierany przez dyktatora spośród byłych konsulów lub pretorów, ale mógł również nie posiadać wcześniejszych urzędów. Funkcja ta była nieusuwalna, jednak wygasała wraz z mandatem dyktatora. Osoba na tym stanowisku miała prawo do noszenia wyróżniającej togi (toga praetexta), zasiadania na prestiżowym krześle kurulnym (sella curulis) oraz korzystania z asysty sześciu liktorów.
Pierwsze powołania i znane postacie
Pierwszym magistrem equitum miał być Spuriusz Kasjusz, powołany w 501 r. p.n.e. przez Tytusa Larcjusza. Pierwszym przedstawicielem rodu plebejskiego na tym stanowisku był Gajusz Licyniusz Kalwus, mianowany w 368 r. p.n.e. Wśród znanych dowódców jazdy w okresie republiki był Marek Antoniusz, powołany w 49 r. p.n.e. przez Juliusza Cezara.
Znaczenie w okresie cesarstwa
Funkcja magistra equitum zyskała na znaczeniu w schyłkowym cesarstwie. Po reformach Galiena, które wydzieliły odwodowe siły konnicy, magister militum (czasami nazywany dux equitum) stał się jedną z kluczowych postaci w państwie.
Bibliografia
- Peter Connolly: Grecja i Rzym na wojnie. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2021
- Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (red. Z. Piszczek). Wyd. 5. Warszawa: PWN, 1983
- Jean-Claude Fredouille: Słownik cywilizacji rzymskiej. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998
