„`html
Lutowiska
Lutowiska to wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, siedziba gminy o tej samej nazwie. Miejscowość leży nad potokiem Smolnik i przy drodze wojewódzkiej nr 896. Lutowiska uzyskały lokację miejską przed 1742 rokiem, jednak w 1919 roku zostały zdegradowane do statusu wsi.
Nazwa miejscowości
Nazwa Lutowiska ma swoje korzenie w języku ukraińskim, oznaczającym „miejsce wypędzania i wypasu bydła w lesie”. W historii miejscowości występowały różne formy nazwy, takie jak Letowiszcza czy Urbanice, jednak zmiany te nie przyjęły się na stałe.
Historia
Osada została założona w X wieku. Właścicielami Lutowisk byli m.in. Piotr Kmita Sobieński oraz jego potomkowie. W 1580 roku osada otrzymała prawo wołoskie. W XVIII wieku miejscowość przechodziła przez różne ręce, a w 1742 roku zyskała prawo do organizowania jarmarków. W 1915 roku miała miejsce bitwa, w której Austriacy pokonali rosyjską kawalerię, a Lutowiska zostały spalone.
Po I wojnie światowej Lutowiska straciły prawa miejskie, a w czasie II wojny światowej były miejscem tragicznych wydarzeń, w tym masowych egzekucji Żydów. W latach 1944–1951 miejscowość była częścią ZSRR, a w 1957 roku przywrócono jej pierwotną nazwę.
Demografia
- 1921: 2125 mieszkańców
- 1939: 3468 mieszkańców
- 2011: 762 mieszkańców
- 2020: 773 mieszkańców
Zabytki
- Kościół pw. św. Stanisława Biskupa (1911-1920)
- Stary cmentarz katolicki
- Drewniana willa sprzed I wojny światowej
- Cerkiew św. Michała Archanioła (nieistniejąca)
- Synagoga (nieistniejąca)
- Cmentarz żydowski z zachowanymi macewami
- Pomnik ku czci pomordowanych Żydów i Romów
Osoby związane z Lutowiskami
W 1907 roku w Lutowiskach urodził się Leon Penner, prokurator oskarżający zbrodniarzy hitlerowskich w powojennych procesach.
„`
