Lubelszczyzna
Lubelszczyzna to region historyczny zlokalizowany nad prawym brzegiem Wisły, w dorzeczu rzeki Wieprz, stanowiący północno-wschodnią część Małopolski.
Nazwa regionu
Nazwa „Lubelszczyzna” używana jest w różnych kontekstach: odnosi się do ziemi lubelskiej z czasów średniowiecza, województwa lubelskiego z lat 1474–1795 oraz współczesnego województwa lubelskiego, które funkcjonuje od 1999 roku. W literaturze historycznej termin ten odnosi się do historycznego województwa lubelskiego, którego granice różniły się od obecnych.
Granice
Lubelszczyzna graniczy z:
- ziemią sandomierską na zachodzie,
- Mazowszem na północnym zachodzie,
- Podlasiem na północnym wschodzie,
- Grodem Czerwieńskim na wschodzie.
Historia
W 1474 roku król Kazimierz IV Jagiellończyk wydzielił województwo lubelskie z województwa sandomierskiego. W drugiej połowie XVI wieku region stał się jednym z najistotniejszych ośrodków kalwinizmu i arianizmu. Po III rozbiorze w 1795 roku Lubelszczyzna znalazła się pod panowaniem Austrii, a następnie w 1809 roku weszła w skład Księstwa Warszawskiego. W 1815 roku region stał się częścią Królestwa Polskiego w zaborze rosyjskim, a w 1837 roku Lublin został stolicą guberni lubelskiej.
W 1801 roku Izabela Czartoryska założyła pierwsze polskie muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach. W 1831 roku miały miejsce bitwy powstania listopadowego, a w 1877 roku uruchomiono pierwsze połączenie kolejowe. W czasie I wojny światowej region przeszedł pod kontrolę wojsk niemieckich i austro-węgierskich, co zakończyło okres rosyjskiego rządzenia w Lubelszczyźnie.
Miasta
W skład historycznej Lubelszczyzny wchodzi wiele miejscowości, w tym:
- Puławy,
- Łuków,
- Siedlce,
- Kazimierz Dolny.
Architektura i religia
W regionie znajduje się wiele zabytkowych pałaców i kościołów, reprezentujących różne style architektoniczne oraz historyczne znaczenie.
Galeria
W regionie można znaleźć wiele pałaców, takich jak:
- Pałac Czartoryskich w Puławach,
- Pałac Zamoyskich w Kozłówce,
- Pałac Ogińskich w Siedlcach.
Warto również zwrócić uwagę na zabytkowe kościoły, w tym:
- Archikatedra św. Jana Chrzciciela w Lublinie,
- Kościół Wniebowzięcia NMP w Kraśniku,
- Kościół św. Anny w Kazimierzu Dolnym.
