Łosoś szlachetny (Salmo salar)
Łosoś szlachetny, znany również jako łosoś atlantycki, to ryba z rodziny łososiowatych. Występuje w północnej części Atlantyku, w rzekach Ameryki Północnej oraz w Europie, od Portugalii po Morze Białe, Północne i Bałtyk. W niektórych jeziorach, jak Ładoga i Onega, występuje w formie słodkowodnej.
Wygląd
Łosoś może dorastać do 150 cm długości i 24 kg masy ciała. Charakteryzuje się drobnymi łuskami, wyraźną linią boczną oraz czerwoną płetwą tłuszczową na grzbiecie. Samce zmieniają ubarwienie na czerwonawe podczas tarła, a młode osobniki mają na bokach ciemne i czerwone plamki.
Odżywianie
Łosoś jest rybą drapieżną, żywiącą się początkowo planktonem oraz larwami owadów, a później mniejszymi rybami i skorupiakami.
Rozród
Jest to ryba anadromiczna, która wędruje z mórz do rzek w celu tarła. Wędrówka odbywa się zgodnie z zapachem wody z miejsca narodzin. Podczas wędrówki łososie nie pobierają pokarmu, a tarło ma miejsce w zimnej, natlenionej wodzie jesienią. Samice składają do 30 000 ziaren ikry w piaszczystym lub kamienistym dnie. Larwy wykluwają się wiosną i spędzają 2–3 lata w rzekach, zanim wędrują do morza na kolejne 2–3 lata przed powrotem na tarło.
Zagrożenia i ochrona
Główne zagrożenia dla łososi to zapory wodne oraz zanieczyszczenie wód. W Polsce populacja łososia wyginęła w latach 80. XX wieku, głównie z powodu zanieczyszczenia tarlisk. W 1995 roku rozpoczęto program restytucji łososia, a w 1997 roku stwierdzono obecność gniazd tarłowych w Drawie. Mimo sukcesu, łosoś w polskich rzekach pozostaje zagrożony, co wymaga poprawy jakości wód oraz ochrony tarlisk.
Wartości odżywcze
Łosoś jest bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe. W 100 g ryby znajdują się m.in.:
- Kwas palmitoleinowy – 0,81 g
- Kwas oleinowy – 2,97 g
- Kwas linolowy – 0,45 g
- Kwas α-linolenowy – 0,55 g
Filatelistyka
W 2014 roku poczta niemiecka wyemitowała znaczek z wizerunkiem łososia szlachetnego, zaprojektowany przez Jensa Müllera.
