Łomy – Charakterystyka Wsi
Łomy, dawniej znane jako Kamienna Góra, to wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie podlegała województwu olsztyńskiemu.
Osada zachowała typową dla regionu zabudowę, z wieloma interesującymi obiektami architektonicznymi z końca XIX i początku XX wieku, w tym:
- dawna szkoła
- świetlica
- zabytkowa remiza strażacka
- kapliczki przydrożne z XVIII, XIX i XX wieku
Obecnie w Łomach funkcjonują cztery gospodarstwa rolne, a większość mieszkańców pracuje w pobliskich Olsztynie i Jonkowie. Na terenie wsi nie działają organizacje pozarządowe, chociaż wcześniej istniały różne grupy społeczne, które organizowały wydarzenia kulturalne. Mieszkańcy mogą korzystać z wiejskiego domu kultury, w którym odbywają się zajęcia artystyczne, obchody świąt oraz imprezy kulturalne. Szkoła została zamknięta na początku XXI wieku, a dzieci dojeżdżają do placówki w Jonkowie.
W Łomach znajduje się Jezioro Łomskie oraz liczne zadrzewienia i oczka wodne, które tworzą malowniczy krajobraz rolniczy.
Historia
Wieś została prawdopodobnie założona w XIV wieku. Kapituła warmińska wystawiła dokument lokacyjny 10 maja 1356 roku, przyznając Prusom Hermanno i Tolnekenowi 40 łanów na założenie wsi o nazwie Steynberg. W 1359 roku dokument został odnowiony, a sołtys Gerico otrzymał prawo do założenia karczmy.
Współczesna społeczność wsi składa się głównie z ludności napływowej, a jedynie 2% mieszkańców to rodowici Warmiacy. W latach 70. XX wieku w społeczności dominowali Warmiacy, jednak większość z nich wyemigrowała, a ich miejsce zajęli przesiedleńcy z Wileńszczyzny, Białorusi i centralnej Polski. W 1992 roku powstała kaplica Matki Boskiej Fatimskiej, która podlega parafii w Jonkowie.
Podsumowanie
Łomy to wieś z bogatą historią, zachowaną architekturą oraz malowniczym krajobrazem. Mimo zmian w strukturze społecznej, wieś nadal stanowi ważny punkt na mapie regionu Warmii i Mazur.
