Lobbing – definicja i kontekst
Lobbing to proces wywierania wpływu przez profesjonalnych rzeczniów interesów, zwanych lobbystami, na decyzje władz publicznych. Termin ten pochodzi od angielskiego słowa „lobby”, odnoszącego się do sali recepcyjnej, i z czasem zyskał znaczenie w kontekście kontaktów z decydentami politycznymi, zwłaszcza w brytyjskim parlamencie oraz amerykańskim Kongresie.
W Polsce w I połowie XX wieku używano terminu „antyszambrowanie” jako analogii do lobbingu. Zjawisko to jest postrzegane różnie w różnych dziedzinach nauki, co prowadzi do wielu definicji. Międzynarodowe regulacje dotyczące lobbingu zostały przyjęte przez organizacje takie jak Unia Europejska, Rada Europy, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz Wspólnota Niepodległych Państw, głównie w odpowiedzi na korupcję w procesie legislacyjnym.
Lobbing w prawie
Lobbing obejmuje legalne działania zarejestrowanych lobbystów, którzy działają na rzecz zleceniodawców w celu wpływania na proces legislacyjny oraz decyzje organów państwowych i samorządowych. Kluczowe aspekty regulacji prawnej lobbingu to:
- Obowiązkowa rejestracja lobbystów
- Regularne sprawozdania lobbystów z prowadzonej działalności
Ważne jest, że lobbing powinien być zgodny z prawem, co wyklucza działania takie jak korupcja czy łapownictwo. Wpływanie na decyzje polityczne w imieniu własnych interesów jest różne od lobbingu i powinno być traktowane jako obywatelskie prawo do petycji.
Lobbing w ekonomii i socjologii
Lobbing opiera się na strategii komunikacyjnej, która uwzględnia:
- Analizę procesu decyzyjnego
- Politykę odpowiedniego organu
- Własne cele strategiczne
- Bieżący monitoring wydarzeń
W kontekście lobbingu wyróżnia się również pojęcia takie jak:
- Public affairs – forma lobbingu skupiająca się na utrzymywaniu korzystnych relacji z administracją rządową oraz samorządową.
- Consulting lobbing – doradztwo w zakresie lobbingu, które koncentruje się na dostarczaniu ekspertyzy.
- Non-profit lobbing – lobbing na rzecz grup społecznych i organizacji pozarządowych, takich jak Biuro Wspierania Lobbingu Ekologicznego.
Lobbing, w odpowiednich ramach prawnych i etycznych, odgrywa istotną rolę w procesie decyzyjnym, umożliwiając organizacjom i grupom społecznym wyrażenie swoich interesów i potrzeb w kontaktach z władzami publicznymi.
