Literatura rosyjska
Literatura rosyjska odnosi się do twórczości literackiej w języku rosyjskim, sięgającej początków piśmiennictwa na ziemiach Rusi w X-XI wieku. Jej rozwój był znacząco kształtowany przez kulturę Bizancjum oraz folklor, w tym byliny i legendy.
Historia
Okres staroruski (X–XV wiek)
W tym okresie powstały kluczowe dzieła literackie, takie jak:
- Ewangeliarz Ostromira (1056–1057)
- Ruska Prawda (XI w.)
- Powieść minionych lat (1113)
- Słowo o wyprawie Igora (ok. 1186)
- Żywot Aleksandra Newskiego (XIII w.)
Okres zjednoczeniowy (XV–XVII wiek)
W tym czasie literatura rosyjska zaczęła się odbudowywać, a język literacki w Wielkim Księstwie Litewskim ustąpił miejsca polskiemu. Wyróżniające się postacie to:
- Atanazy Nikitin – Podróż za trzy morza
- Pachomiusz Logofet – Opowieść o książętach Włodzimierskich
Okres brązowy (XVIII wiek)
To czas oświecenia, w którym rozwijała się literatura rosyjska, a kluczowe postacie to:
- Gawriił Dierżawin
- Michaił Łomonosow
- Antioch Kantemir
Okres złoty (XIX wiek)
Wiek XIX, nazywany „złotym”, to czas twórczości wielkich pisarzy, takich jak:
- Aleksandr Puszkin
- Fiodor Dostojewski
- Lew Tołstoj
Okres srebrny (1880–1917)
W tym czasie powstali m.in.:
- Anna Achmatowa
- Osip Mandelsztam
Okres radziecki (1917–1991)
Literatura radziecka odzwierciedlała zmiany polityczne, a znani pisarze to:
- Władimir Majakowski
- Michaił Bułhakow
- Boris Pasternak
Współczesność
Po rozpadzie ZSRR literatura wróciła do tradycji ruskich, a współczesnymi pisarzami są:
- Władimir Sorokin
- Wiktor Pielewin
Dzieła literatury rosyjskiej
Niektóre kluczowe dzieła literackie to:
- Ewangeliarz Ostromira
- Powieść minionych lat
- Wojna i pokój – Lew Tołstoj
- Doktor Żywago – Boris Pasternak
Podsumowanie
Literatura rosyjska przeszła przez wiele etapów, od staroruskich eposów po współczesne powieści. Kluczowym celem twórczości literackiej w Rosji była refleksja nad tożsamością narodową, a także odpowiedź na zmieniające się konteksty społeczne i polityczne.
