Lit – Właściwości i Zastosowania
Lit to miękki, srebrnobiałe metal, który należy do grupy metali alkalicznych. W warunkach standardowych jest najlżejszym metalem oraz pierwiastkiem o najniższej gęstości w fazie stałej. Ze względu na swoją wysoką reaktywność, lit jest przechowywany w olejach mineralnych lub w atmosferze gazów obojętnych.
Właściwości fizyczne
Lit wyróżnia się niską gęstością (535 kg/m³) oraz wysoką pojemnością cieplną. Unosi się na wodzie, reagując z nią, wydzielając wodór. W temperaturach poniżej 400 μK staje się nadprzewodnikiem. Lit ma również różne formy alotropowe, które zmieniają się pod wpływem ciśnienia.
Izotopy
Lit występuje w dwóch stabilnych izotopach: 6Li oraz 7Li, przy czym 7Li jest bardziej rozpowszechniony. Izotopy litu mają niską energię wiązań jądra, co sprawia, że lit jest rzadziej występującym pierwiastkiem w Układzie Słonecznym.
Występowanie
Lit występuje w wodzie morskiej oraz w mineralach takich jak ambligonit i tryfilin. Boliwia, Chile, Australia oraz Chiny mają największe złoża litu na świecie. Salar de Uyuni w Boliwii jest jednym z największych obszarów wydobywczych, z szacowanymi zasobami na 5,4 miliona ton.
Zastosowania
- Szkło i ceramika: Tlenek litu obniża temperaturę topnienia szkła.
- Akumulatory: Lit jest kluczowym materiałem w akumulatorach litowo-jonowych.
- Smary: Wodorotlenek litu jest używany do produkcji smarów wysokotemperaturowych.
- Optyka: Kryształy fluorku litu są stosowane w optyce i dozymetrach promieniowania.
Medycyna
W postaci soli, lit jest stosowany w psychiatrii, zwłaszcza w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej. Jego działanie stabilizujące nastrój sprawia, że jest istotnym lekiem w terapiach psychiatrycznych.
Bezpieczeństwo i Przepisy
Lit jest substancją żrącą, wymagającą ostrożności przy obchodzeniu się z nią. Istnieją obawy dotyczące jego wpływu na zdrowie, szczególnie w kontekście kobiet w ciąży. W niektórych krajach sprzedaż baterii litowych jest ograniczona, a ich transport może być zabroniony z uwagi na ryzyko wybuchu.
W skrócie, lit jest istotnym pierwiastkiem o szerokim zastosowaniu w przemyśle i medycynie, jednak wymaga ostrożności w użytkowaniu.