Informacje ogólne
Lipniki (kurp. Lypńϊky) to wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Łyse. W latach 1954–1972 była siedzibą władz gromady Lipniki, a w latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego.
Historia
Osada została założona w 1663 roku przez przybyłego tu osadnika i jego towarzyszy. W 1646 roku wieś została przekazana staroście łomżyńskiemu Hieronimowi Radziejowskiemu. W 1661 roku królowa Ludwika Maria wydała przywilej dotyczący Lipnik. W lustracji z 1673 roku wieś była opisana jako nowo zasadzona, z brakiem obowiązków roboczych. W 1672 roku król Michał nadał przywilej małżonkom Jurskim, obligując ich do oddawania usług.
W 1736 i 1758 roku Lipniki były wymieniane jako wójtostwo. W 1738 roku wójt lipnicki, Wawrzyniec Jurski, prowadził negocjacje z powstańcami w trakcie powstania Kurpiów, co doprowadziło do jego wypędzenia. W 1740 roku wieś została włączona do parafii w Kadzidle. Biskup Józef Eustachy Szembek wizytował Lipniki w 1755 roku, poświęcając miejscowy cmentarz.
W 1800 roku wójtostwo należało do rodziny Kierznowskich, a w 1808 roku rozpoczęto starania o utworzenie odrębnej parafii, co zakończyło się sukcesem w 1838 roku. Budowę kościoła pw. Najświętszego Serca Jezusowego rozpoczęto w 1841 roku, a zakończono w 1889 roku.
Wydarzenia i zabytki
W Lipnikach działały dwa sklepy spożywcze oraz piekarnia. W kampanii wrześniowej zginęło pięciu mieszkańców wsi. W gminnej ewidencji zabytków znajdują się:
- domy drewniane i murowane
- cmentarz epidemiczny
- cmentarze wojenne
- wiatrak drewniany typu kozłowego z 1870 roku, odbudowany po I wojnie światowej
Kultura
W miejscowości działało kilku rzeźbiarzy ludowych, w tym Bolesław Polak i Konstanty Chrostek.
Religia
Lipniki są siedzibą parafii Najświętszego Serca Jezusowego, należącej do dekanatu Kadzidło w diecezji łomżyńskiej. Kościół parafialny to świątynia pw. Najświętszego Serca Jezusowego.
