„`html
Lipnica Murowana
Lipnica Murowana to wieś w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, będąca siedzibą gminy o tej samej nazwie. W latach 1326–1934 posiadała prawa miejskie.
Położenie geograficzne
Wieś znajduje się w kotlinie, otoczonej wzgórzami. Jej centrum leży na wysokości 281 m n.p.m. W okolicy wznoszą się Szubienica (403 m n.p.m.) i Krasna Góra (585 m n.p.m.). Sąsiaduje z Lipnicą Górną i Dolną, które przebiegają wzdłuż rzeki Uszwicy.
Historia
Lipnica Murowana została założona w 1326 roku przez króla Władysława I Łokietka jako miasto. Osadnicy cieszyli się licznymi przywilejami, w tym zwolnieniem od danin na 13 lat. Miejscowość była ważnym punktem na trasie handlowej z Zakliczyna do Nowego Sącza.
W XIX wieku parafia podlegała diecezji tarnowskiej, a kościół murowany został odbudowany po pożarze w 1824 roku. W czasie I wojny światowej Lipnicę zajmowali Rosjanie, a w II wojnie światowej działał tu oddział Armii Krajowej.
Czasy teraźniejsze
Obecnie Lipnica Murowana zachowuje cechy średniowiecznej osady targowej. W 2003 roku kościół św. Leonarda został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Miejscowość należy do małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej.
Zabytki
- Kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła – gotycki z XIV wieku.
- Kościół pw. św. Szymona z Lipnicy – barokowy z XVII wieku.
- Dom Starościński – kamienny z przełomu XVII/XVIII wieku.
- Dawna szkoła trywialna – obecnie Izba Regionalna.
- Kościół cmentarny św. Leonarda – drewniany z XV wieku.
- Cmentarz wojenny nr 299 – z I wojny światowej.
Przyroda i turystyka
Lipnica Murowana leży w Wiśnicko-Lipnickim Parku Krajobrazowym, w otoczeniu lasów i wzgórz. Istnieją szlaki turystyczne oraz ścieżki przyrodnicze, a miejscowość oferuje mobilny przewodnik turystyczny w pięciu językach.
Kultura i tradycje
Lipnica Murowana jest znana z Konkursu Palm Wielkanocnych, organizowanego od 1958 roku, gdzie palmy osiągają imponujące wysokości. W 2019 roku rekord wyniósł 37,78 metra.
Osoby związane z miejscowością
- Szymon z Lipnicy – święty, kapłan bernardyński.
- Kazimierz Brodziński – poeta.
- Urszula Ledóchowska – założycielka Urszulanek.
- Maria Ledóchowska – błogosławiona, założycielka misjonarek.
- Zbigniew Kras – były proboszcz.
- Stanisław Salaterski – biskup pomocniczy tarnowski.
„`
